Quick Read Snacks

10 เพลงรักที่ไม่ใช้คำว่า ‘รัก’ แม้สักครั้งเดียว

• Writer: Sy Chonato
• Illustrator: ploypuyik

เพลงรัก สำหรับคนที่อยากบอกรัก โดยไม่มีคำว่ารัก เพราะคำว่า ‘รัก’ ตรง ๆ มันรู้สึกเลี่ยน ๆ ยังไงไม่รู้

เพลงในยุคนี้มักเป็นเพลงที่เสพง่าย ๆ สำหรับคนสมัยใหม่สมาธิสั้น รีบฟัง รีบไป ทำให้คนเขียนเนื้อเพลงต้องปรับตัว เน้นพูดตรง ๆ ใช้คำแรงๆ เพื่อให้เข้าใจง่าย ติดหู แชร์ไว อย่างบางวันที่อยากเปิดเพลงรักสร้างบรรยากาศ แต่พอเพลงพ่นคำว่า ‘รัก’ ออกมาพรํ่าเพรื่อในอากาศมากเกินไปก็ดูหวานเลี่ยน ไม่น่าสนใจ ขณะที่สมัยก่อนเราจะเจอเพลงที่มีความสละสลวยและความหมายที่ซ่อนเร้นกลับมีเสน่ห์ สื่อสารความรู้สึกอย่างมีชั้นเชิง ดูน่าสนใจ และสนุกเสมอเมื่อเพลงนั้นเป็นปริศนาที่ต้องไขความหมายระหว่างบรรทัด และหลาย ๆ เพลงก็เป็นเพลงรัก แต่สามารถสื่อสารความรู้สึกได้อย่างตรงไปตรงมา เรียบง่าย โดยไม่ต้องพูดคำนี้สักครั้งเดียว

ถ้ากำลังหาเพลงที่เหมาะกับการบอกว่ารักโดยไม่ต้องพูดคำนั้นออกมาตรง ๆ  Fungjaizine ขอแนะนำ 10 เพลงรัก นี้เลย

ขอหยิบมาทั้งเพลงไทยและฝรั่งเพื่อเปรียบเทียบเนื้อเพลงที่สวยงามในทั้ง 2 ภาษา ไม่เรียงลำดับตามความชอบใดใด 🙂

Penguin Villa – Good Morning

เพลงนี้นอกจากจะมีสัมผัสนอกในที่โคตรสวยงามแล้ว ท่อน แสดงความรู้สึกได้ดีกว่าบอกการรักห้วน ๆ เหลือเกิน สามารถเล่าเรื่องสิ่งที่เกิดขึ้นทั้งอารมณ์ผลิแย้มยามเช้าและความสดใสในความสัมพันธ์ได้น่าประทับใจ ส่งความสุขได้ดีมาก

“”

บอย โกสิยพงษ์ – คิดลึก feat. คณิณ Pru

คิดลึกนี่ลึกแค่ไหนหรือคิดอะไรอยู่? เพลงนี้มันช่างน่ารักกรุบกริบ หวานจ๋อย ชวนจิกหมอนได้อย่างมีชั้นเชิง สำหรับหลายคน ถ้าคนที่กิ๊กกั๊กกันอยู่ส่งเพลงมาให้คงละลายคาห้องแชตไปเลย (แต่จะตีความให้กลายเป็นเพลงจืด ๆ ก็ได้)

เพลงเพราะจากเจ้าพ่อ ‘เพลงรัก’ ที่สำคัญใน mv เคมีของ พลอย เฌอมาลย์ กับ คณิณ วง Pru ก็ดีมากเลยทั้งที่สตอรี่ไม่ได้ซับซ้อนอะไร ตรงไปตรงมาแต่น่าร้ากกกง่ะ

Moor – แต่งงาน

เพลงไทยในตำนานที่หลาย ๆ คนได้ใช้เพื่อขอคนที่รักแต่งงานไปหลายคู่ และเชื่อว่ามีใครหลายอีกคนอยากใช้เพลงนี้ในงานแต่งงานของเขา เพราะเพลงนี้สวยงามมาก และ mv ก็แสดงภาพของผู้หญิงหลาย ๆ คนที่สวยกันไปคนละแบบ และเพลงนี้ก็ถ่ายทอดความรู้สึกว่าการแต่งงานเป็นการตัดสินใจใหญ่มากที่เราจะเลือกอยู่กับใครสักคนที่ไม่ใช่ญาติของเรานานเท่าที่จะทำได้ ช่างอิ่มเอมใจจริง ๆ สำหรับเพลงนี้ไม่ขอบรรยายยืดยาว ไปฟังกันเลยดีกว่า 

“ จะบอกความฝันที่สวยงาม
ในยามที่เธอกับฉันมีความหมาย (ที่ฉันไม่เคยบอก)
เป็นดังลมที่หายใจต่อกัน (ที่เธอไม่เคยรู้)
เป็นนาทีแห่งความฝัน ที่อยากขอให้อยู่และรับฟังเอาไว้ ”

Electric.Neon.Lamp – Life in Neon

 

ดูเพลงนี้ในเวอร์ชั่น ที่คอนเสิร์ตเห็ดสด #1

ในขณะที่หลายเพลงเปรียบคนที่เขาหลงใหลรักใคร่เป็นดวงอาทิตย์ เพลงนี้ตีความคนรักเป็นไฟนีออนในยามมืดมิดของเวลากลางคืน

Life in Neon เพลงแรกของวง Electric.Neon.Lamp ที่ปล่อยให้คนฟังอัพโหลดขึ้นบน myspace เป็นที่แรก เพลงนี้ถูกแต่งขึ้นที่หอพักชื่อ Lilly ในเวลาดึกสงัด ด้วยความที่เป็นนักศึกษานอนดึก ต้น มือกีตาร์ เริ่มคอร์ดท่อนฮุกเอาไว้โดยกะจะแต่งเป็นเพลงสำหรับชีวิตกลางคืน แต่คนฟังก็นำไปตีความต่อว่าหมายถึงคนที่รักที่เป็นแสงไฟอันสดใส กลายเป็นเพลงรักในตำนานของวงและเป็นจุดกำเนิดของ ‘ชาวณีอร’ ไปโดยปริยาย

“จะกลางวันหรือกลางคืนไม่สับสน ก็เพียงแค่มีเธอที่ให้ความหมายกับมัน
จะกลางวันหรือกลางคืนก็คงจะไม่สำคัญ ก็เพียงแค่มีเธอก็พอ”

“ ฉันมีเธอจะเป็นดังแสงไฟ ฉันมีเธอที่คอยให้ความสดใส
ฉันมีเธอจะเป็นดังแสงไฟ ฉันมีเธอที่คอยให้ความสดใส “

Orange Juice – Falling and Laughing

ฟังเพลงหวานชวนมโนมาหลายอันแล้ว ก็มาฟังเพลงสารภาพรักแบบจืด ๆ บ้างนะ เพลงนี้เป็นเพลงแรกของวง post-punk ชาวสก็อต Orange Juice ซึ่ง debut ในปี 1982

สำหรับเรา มันคือเพลงที่โคตรจืด แต่ถูกกลบเกลื่อนด้วยดนตรีที่สนุกแพรวพราวแบบ post-punk แต่เมื่อส่องเนื้อเพลงแล้ว เพลงนี้เล่าถึงชายคนหนึ่งที่ไม่รู้จะทำยังไงดีให้อีกคนสนใจ เอาแต่หลบสายตา เลยได้แต่หัวเราะเยาะให้กับความพ่ายแพ้ของตัวเอง โถ น่าวงวารรร

“ Avoid eye contact at all costs . What can I do
To see your fine teeth smiling at me
You say that there’s a thousand like you
Well, maybe that’s true
I fell for you and nobody else
So I’m standing here so lonesome
What can I do. But learn to laugh at myself ”

“ เธออาจจะบอกว่ามีอีกพันคนที่เหมือน ๆ เธอ
แต่ฉันก็พลาดพลั้งให้กับเธอคนเดียว ไม่ใช่ใครอื่น
ทุกวันนี้ก็แห้งมาก แต่ทำไงได้
นอกจากหัวเราะให้ตัวเอง”

ฮือ จืดเว่ออ

Oasis – Wonderwall

ไม่มีใครไม่รู้จักเพลงนี้ บริตร็อกในตำนานในใจของทุกคน และเชื่อว่าหลาย ๆ คนก็เคยเล่นคัฟเวอร์

ตอนแรกปกซิงเกิ้ลจะเป็นรูปของ Liam Gallagher แต่เมื่อ Noel เห็นก็บอกให้เปลี่ยนเดี๋ยวนี้นะ ด้วยเหตุผลที่ว่า “It’s a fucking love song… no way was Our Kid appearing on the cover.”

คนทึกทักไปเองว่าเพลงนี้แต่งให้กับภรรยาเก่าของ Noel แต่เขาไม่กล้าปฏิเสธ โดยเพลงนี้เกี่ยวกับเพื่อนในจินตนาการของเขาที่จะมาช่วยให้เขาหลุดจากด้านมืดของตัวเอง เดิมเพลงนี้เกือบมีชื่อว่า Wishing Stone ซึ่งทั้งคู่ไม่คิดว่ามันจะกลายเป็นเพลงที่ฮิตที่สุดของพวกเขาในฐานะวง Oasis และคำว่า Wonderwall ก็เป็นคำที่เพราะมากจริง ๆ และเพลงนี้ก็มีคนร้องคัฟเวอร์มากมายทั้งโลก และจากคำบอกเล่าของ Noel เขาประทับใจเวอร์ชันปี 2004 โดย Ryan Adams ที่ช้าและเค้นอารมณ์มาก ๆ 

งั้นลองฟังทั้ง 2 เวอร์ชัน เลย

“I said maybe, you’re gonna be the one that saves me And after all, you’re my wonderwall”

The Velvet Underground – Pale Blue Eyes

เพลงจากปี 1969 เพลงนี้เขียนโดย Lou Reed และเล่นโดยวง Velvet Underground เพลงนี้ได้แรงบันดาลใจมากจาก Shelley Albun รักแรกของ Lou Reed ซึ่งดันไปแต่งงานกับชายคนอื่นแทน (และตาของเธอเป็นสีเฮเซล ไม่ใช่สีฟ้าอ่อน)

“Sometimes I feel so happy
Sometimes I feel so sad
Sometimes I feel so happy
But mostly you just make me mad
Baby you just make me mad”

เมื่อได้ฟังเพลงนี้ครั้งแรกตอนสมัยวัยรุ่น เมโลดี้มันเรียบง่าย และเนื้อหาก็ตรงไปตรงมา แม้เนื้อเพลงจะหวานมาก แต่ด้วยส่วนผสมของดนตรีและวิธีร้องแบบวงนี้ ทำให้รู้สึกว่ากำลังดี ไม่เลี่ยนเกินไป ชอบการพยายามบรรยายลักษณะของคนที่รักและหลงใหล เน้นยํ้าไปที่ดวงตาสีฟ้าอ่อนอันเป็นจุดที่น่าจดจำของเธอซํ้าไปซํ้ามา แต่ก็ปนเศร้าเพราะไม่สามารถเก็บรักษาเธอไว้ได้ เพราะเธอแต่งงานแล้ว แม้จะคลั่งมากแค่ไหนก็ตาม

‘บางครั้งฉันสุข บางคราวฉันเศร้า
และบางคราวก็สุขสม แต่คนดี
เธอทำให้ฉันคลั่ง เธอทำให้ฉันคลั่ง’

The Antlers – Palace

ปกติเพลงของวง The Antlers จะมีเนื้อหาที่เศร้าหม่นทุกข์ทน สะเทือนอารมณ์ เป็นแนวหนีโลก ปลงและปล่อยวาง

เราชอบที่เนื้อเพลงนี้มีความซับซ้อนต้องตีความและมีสัญญะซ่อนอยู่ เสมือนว่าความรักคือวังสมมติที่คู่รักได้สร้างขึ้นมา เป็นที่หลบภัย แม้เราจะโตไม่ได้เข้าใจง่ายเหมือนสมัยเด็ก โตมากลายเป็นคนแปลกหน้าที่เราไม่รู้จัก แต่ความรักก็ยังเป็นสิ่งสวยงาม

ท่อนจบมันสวยงามมาก คือพูดว่า

“คู่รักไม่ต้องถ่ายรูปเป็นหลักฐานมากมายเพื้อพิสูจน์ให้ใครรู้
มันก็ไม่ยากเกินจะที่เชื่อ
เมื่อเราตื่นขึ้นมาในสถานที่ลับของเรา ทุกคนจะรู้เอง

(ความรักเป็นเรื่องส่วนตัว โดยไม่ต้องประกาศว่าเรารักกัน หากรักกันลึกซึ้งสัมพันธ์ ทุกคนรอบกายจะรู้ได้เอง เป็นความลับที่ทุกคนสัมผัสได้)”

“You were simpler
you were lighter when we thought like little kids
Like a weightless, hate-less animal
beautifully oblivious before you were hid inside a stranger you grew into
as you learned to disconnect”

The Beatles – When I’m 64

เป็นเพลงของ The Beatles ที่ง่าย ๆ สั้น ๆ แต่น่ารักมาก ๆ แต่งโดย John Lennon และ Paul McCartney จะตีความเป็นเพลงรักก็ได้ หรือเป็นเพลงที่พูดถึงมิตรภาพก็ได้ ว่าความสัมพันธ์ของเราจะยืนยาวไปถึงเราอายุ 64 ปีรึเปล่า ฟังทีไรนึกถึงตอนมัธยมที่เคยไปเที่ยวเกาะ Isle of Wight เพราะได้ยินเพลงนี้ พบว่าเป็นเกาะของคนชราหลังเกษียณจริง ๆ สงสัยว่าเมื่อเราแก่ไปจะเหลือคนในชีวิตให้คิดถึงอีกเท่าไหร่ แต่ถ้าฉันแก่ เธอก็คงจะแก่ลงเช่นกัน

น่าเสียดายที่จอห์นอยู่ไม่ถึงอายุ 64 ปี แต่โลกจะระลึกถึงเขาเสมอ ส่วน Paul Mccartney อายุ 75 ปีซะแล้ว อะไร ๆ ก็เปลี่ยนไปเยอะ เพลงนี้ฟังแล้วทำให้รู้สึกว่าชีวิต ความรัก ความสัมพันธ์ ล้วนไม่เที่ยง แต่เราก็หวังว่าคนที่เราเจอในวันนี้ ที่รู้สึกดี จะอยู่ในชีวิตเราไปนานๆ จนถึง 64 ปี เหมือนในเพลง 🙂

“หลายปีต่อจากนี้ วันที่ผมไม่เหลือผม
เธอจะส่งการ์ดวาเลนไทน์ให้ผมอยู่ไหม
เมื่อที่ผมอายุ 64 “

“ Give me your answer, fill in a form
Mine for evermore
Will you still need me, will you still feed me
When I’m sixty-four “

คำว่า’ รัก’ นั้นมีวิธีการพูดที่หลากหลายกว่านั้น เราสามารถแสดงออกถึงคำว่ารักได้มากกว่าพูดว่ารัก เป็นความซับซ้อนแห่งการสื่อสารของมนุษย์ ทำให้ชีวิตและความสัมพันธ์มันสนุก ต้องตีความ และคิดไตร่ตรอง

ในภาษากรีกโบราณ มีคำว่ารักถึง 6 คำที่แตกต่างกัน แต่ละคำล้วนหมายความคนละอย่าง  ได้แก่

Eros (sexual passion) รักเสน่หา แบบมีความปรารถนาทางเพศ ตั้งตามเทพ Eros อันเป็นเทพแห่งความอุดมสมบูรณ์
Philia  (deep friendship) รักแบบเพื่อน ความรักมิตรภาพอันลึกซึ้ง
Ludus (playful love) รักแบบเล่นๆ สนุกๆ
Agape (love for everyone) รักที่มีให้กับทุกคน และมวลมนุษยชาติ
Pragma (longstanding love) รักอันยืนยาว
Philautia (love of the self) รักตัวเอง

ทำให้เราเห็นมิติของความรักอันหลากหลายและลุ่มลึกมากขึ้น ไม่ได้ติดอยู่กับความรักที่เราคุ้นเคยแบบเดียวเท่านั้น

และสำหรับหลายคนการส่งเพลงก็เป็นวิธีการอ้อม ๆ เพื่อแสดงออกถึงความรู้สึกดี ๆ ที่ไม่เขินเกินไป

(คำเตือน: แน่นอนว่าอย่ามโน บางคนก็ส่งให้ในฐานะเพื่อนร่วมโลกที่อยากแบ่งปันจริง ๆ นะ)

ไม่ว่ารักของเราจะเป็นแบบไหน โลกควรมีเพลงที่หลากหลายตอบโจทย์ทุกความรัก แม้กระทั่งไม่อยากพูดว่ารักก็ทำได้ สำหรับหลายคน ความรักนั้นมีความหมายเกินกว่าจะพูดมันออกมา ให้เพลงพูดแทนแล้วกัน

แล้ว เพลงรัก ของคุณคือเพลงไหน : ) เพลงนั้นมีคำว่ารักไหม?

เพลย์ลิสต์ ‘เพลงรักที่ไม่มีคำว่ารัก‘ จากฟังใจ ที่เราอยากให้ลองฟัง ให้เวลาเธอไตร่ตรอง หาความหมาย ทำความเข้าใจ ก่อนวันวาเลนไทน์หลาย ๆ วัน เผื่อเวลาให้ตีความและหาความหมาย ตามที่เราฟังแล้วพึงพอใจ

10 เพลงที่ทำให้เราปลง ปล่อยวาง และช่างแม่ง!

 

Gender identity (อัตลักษณ์ทางเพศ) หมายถึง ความรู้สึกล้ำลึกภายในของบุคคลเกี่ยวกับเพศภาวะ ซึ่งอาจจะสอดคล้องหรือตรงข้ามกับเพศโดยกำเนิดของตน รวมทั้งความรู้สึกทางสรีระ (ซึ่งหากสามารถ เลือกได้อาจเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงแก้ไขลักษณะ และการทำงานทางกายภาพด้วยวิธีทางการแพทย์ การผ่าตัด หรือวิธีอื่นใด) รวมทั้งการแสดงออกทางเพศภาวะ เช่น การแต่งกาย การพูดจา และกิริยาอื่นๆ

นอกจากสองคำนี้ คำว่า “การแสดงออกทางเพศ” เป็นอีกคำหนึ่งที่มักใช้บ่อยในการพูดคุยเกี่ยวกับประเด็นความหลากหลายทางเพศ

Gender expression (การแสดงออกทางเพศ) หมายถึง การแสดงออกถึงอัตลักษณ์ทางเพศของแต่ละบุคคล และการแสดงออกที่รับรู้ในสายตาของผู้อื่น โดยทั่วไป คนเรามักจะมีการแสดงออกทางเพศที่ตรงกับอัตลักษณ์ทางเพศของตนไม่ว่าจะมีเพศกำเนิดเป็นเพศใดก็ตาม

คำศัพท์สากล

คำศัพท์ต่อไปนี้เป็นคำที่ใช้กันแพร่หลายในการอธิบายถึงบุคคลที่มีวิถีทางเพศและอัตลักษณ์ทางเพศที่หลากหลาย

Gay (เกย์) – ผู้ชายที่รักผู้ชายด้วยกัน ทางอารมณ์ ทางความสัมพันธ์ทางเพศ หรือทางกาย

Lesbian (เลสเบี้ยน) – ผู้หญิงที่รักผู้หญิงด้วยกัน ทางอารมณ์ ทางความสัมพันธ์ทางเพศหรือทางกาย

Bisexual (คนรักสองเพศ) – บุคคลที่รักได้ทั้งชายและหญิง ทางอารมณ์ ทางความสัมพันธ์ทางเพศ หรือทางกาย

Transgender (คนข้ามเพศ) – ผู้ที่รู้สึกพึงพอใจกับเพศภาวะหรืออัตลักษณ์ทางเพศที่ตรงข้ามกับเพศ กำเนิดของตน

Intersex (คนที่มีเพศกำกวม) – เป็นคำศัพท์ที่ใช้กับภาวะหลายประการที่บุคคลหนึ่งเกิดมาพร้อมกับสรีระทางเพศหรืออวัยวะสืบพันธุ์ที่กำกวม คืออาจมีลักษณะที่ไม่ตรงกับเพศชายหรือหญิง หรือมีอวัยวะสืบพันธุ์ทั้งสองเพศ

Queer (เควียร์) – ศัพท์วิชาการที่หมายรวมถึงคนที่ไม่ใช่คนรักต่างเพศหรือไม่ได้มีวิถีเช่นเดียวกับคนรักต่างเพศ แม้ว่า LGBT ส่วนหนึ่งไม่เห็นด้วยกับการใช้คำนี้เพราะความหมายแฝงในเชิงลบในอดีต แต่สมาชิก LGBT อีกส่วนหนึ่งก็หันกลับมายอมรับคำๆนี้ในเชิงสัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงความภาคภูมิใจในอัตลักษณ์ที่แตกต่าง

LGBT (กลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศ) – คำย่อซึ่งหมายถึงกลุ่มคนที่เป็นเลสเบี้ยนเกย์ รักสองเพศ และคนข้ามเพศ ซึ่งมีความหมายเช่นเดียวกับคำย่อ GLBT คำย่อ LGBTIหรือ LGBTIQ ซึ่งรวม อักษรย่อสำหรับคนที่มีเพศกำกวมและเควียร์โดยชัดเจนก็ใช้ด้วยเช่นกัน ในที่นี้ LGBT ใช้หมายรวมถึง คนที่มีเพศกำกวมและเควียร์ด้วยเช่นกัน

MSM (ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย) – ย่อมาจาก “Men who have Sex with Men” เป็นคำที่ใช้ เรียกประชากรชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายที่มีความเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อเอชไอวีแต่อาจไม่ได้เรียกตัวเองว่าเป็นชายรักชายหรือชายรักสองเพศ

Sexual Minorities (คนกลุ่มน้อยทางเพศ) – หมายถึง กลุ่มคนที่ถูกเลือกปฏิบัติเพราะอัตลักษณ์หรือวิถีทางเพศของตน ได้แก่ เกย์ เลสเบี้ยน คนรักสองเพศ คนข้ามเพศ และอัตลักษณ์ทางเพศ ในประเพณีดั้งเดิม ในหลายภูมิภาคทั่วโลก เช่น hijras, kothis, warias,กะเทย, berdache ฯลฯ

Transsexual (คนที่มีจิตใจเหมือนเพศตรงข้าม) – หมายถึง คนที่เกิดมามีสภาพด้านร่างกายเป็นเพศหนึ่ง แต่มีอารมณ์ จิตใจ และเลือกที่จะใช้ชีวิตในบทบาททางเพศที่เป็นอีกเพศหนึ่ง ไปจนถึงการเลือกที่จะแปลงเพศ

Transvestite/Cross-dresser (ชายแต่งหญิง หรือ หญิงแต่งชาย) – หมายถึง คนที่ชอบแต่งตัวเป็นเพศตรงข้ามเป็นครั้งคราว และมีความรู้สึกเป็นเพศตรงข้ามตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงอย่างชัดเจน บางคน อาจได้รับความช่วยเหลือทางการแพทย์เพื่อเปลี่ยนไปเป็นอีกเพศหนึ่ง และใช้ชีวิตในเพศตรงข้ามอย่างถาวรส่วนบางคนอาจพอใจกับการแต่งกายเป็นเพศตรงข้ามเป็นครั้งคราวไปจนตลอดชีวิต

Transperson/people/man/woman (คนข้ามเพศ) – เป็นคำที่ใช้หมายรวมถึงคนที่มีอัตลักษณ์ หรือการแสดงออกทางเพศที่แตกต่างจากเพศกำเนิด ได้แก่ ชายหรือหญิงที่รู้สึกเหมือนเพศตรงข้าม หรือคนที่เรียกตัวเองว่าเป็นคนที่มีจิตใจเหมือนเพศตรงข้าม คนข้ามเพศ ชายแต่งหญิง/หญิงแต่งชาย คนสองเพศ คนหลายเพศ เควียร์ (queer หรือ gender queer) คนไร้เพศ เพศทางเลือก หรืออัตลักษณ์ และการแสดงออกทางเพศอื่นใดก็ตามที่ไม่ตรงตามมาตรฐานความเป็นชายหรือหญิงโดยทั่วไป คนกลุ่มนี้ มักแสดงออกทางเพศภาวะของตนโดยการแต่งกาย บุคลิกภาพ การเปลี่ยนแปลงด้านกายภาพ รวมถึง การผ่าตัดดัดแปลงทางเพศต่างๆ ด้วย

FTM (ชายข้ามเพศ) – ย่อมาจาก Female-To-Male ใช้หมายถึงคนที่ข้ามเพศจากหญิงเป็นชาย คือ คนที่เกิดมาเป็นเพศหญิงโดยกำเนิดแต่มองว่าตนเป็นชายในภายหลัง เรียกว่าtransman หรือ ชายข้ามเพศ (คำนี้ควรใช้อย่างระมัดระวังเพราะอาจสื่อถึงแนวความคิดที่ว่าโลกนี้มีเพียงสองเพศเท่านั้น)

MTF (หญิงข้ามเพศ) – ย่อมาจาก Male-To-Female ใช้หมายถึงคนข้ามเพศจากชายเป็นหญิง คือ คนที่เกิดมาเป็นเพศชายโดยกำเนิดแต่มองว่าตนเป็นหญิงในภายหลัง เรียกว่า transwoman หรือหญิงข้ามเพศ (เช่นเดียวกับ FTM คำนี้ควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะอาจสื่อถึงแนวความคิดที่ว่าโลกนี้มีเพียงสองเพศเท่านั้น)

คำศัพท์ภาษาไทย

ศัพท์ในภาษาอังกฤษบางคำ เช่น gay, lesbian, bisexual, transgender และ intersex ได้รับการยอมรับและนำมาใช้ในภาษาไทย โดยมีการปรับให้เข้ากับวัฒนธรรมและรายละเอียด ความถูกต้องบางประการคำเหล่านี้ ได้แก่

เกย์ – ในประเทศไทยใช้หมายถึงผู้ชายเท่านั้น ผู้หญิงที่รักเพศเดียวกันจะไม่ถูกเรียกว่าเกย์แต่จะเรียกว่า ทอม ดี้ หรือ เลส (เลสเบี้ยน) แทน ขึ้นอยู่กับอัตลักษณ์หรือการแสดงออกทางเพศของบุคคลผู้นั้น ปัจจุบัน มีคำเฉพาะที่เพิ่งเกิดขึ้นใหม่ที่ใช้หมายรวมถึงชายหรือหญิงที่รักเพศเดียวกัน (ดูข้างล่าง)

เลสเบี้ยน – เป็นคำที่มีการใช้บ้างแต่ไม่ค่อยได้รับความนิยมจากหญิงรักหญิงไทย เนื่องจากความหมายที่ค่อนไปในทางลบว่าหมายถึงหญิงที่ผิดปกติด้านจิตใจ

ไบ – เป็นคำที่ใช้เรียกคนรักสองเพศอย่างไม่เป็นทางการ และใช้ในบริบทเดียวกันกับในภาษาอังกฤษ (bisexual) แม้ว่าจะมีคนไทยน้อยมากที่เปิดเผยตัวคนว่าเป็นคนรักสองเพศ

ทีจี (TG) – มักใช้กันในกลุ่มนักเคลื่อนไหวเพื่อคนข้ามเพศและสมาชิกของกลุ่มคนข้ามเพศจากชายเป็นหญิงในไทย เพื่อแทนคำว่า transgenderคำว่า หญิงข้ามเพศ และ ชายข้ามเพศ ซึ่งแปลตรงตัวจาก transwoman และ transmanกำลังได้รับความนิยมในกลุ่ม LGBT ของไทย

คำศัพท์ภาษาไทยหลายคำใช้กันอย่างแพร่หลาย และใช้เฉพาะในบริบทความหลากหลายด้านอัตลักษณ์ทางเพศของไทยเท่านั้น เช่น

ชายรักชาย, ชรช. – หมายถึง ผู้ชายที่รักผู้ชายด้วยกัน เป็นคำที่เป็นที่นิยมสำหรับชายที่เป็นเกย์

หญิงรักหญิง, ญรญ. – หมายถึง ผู้หญิงที่รักผู้หญิงด้วยกัน เป็นคำที่นิยมแทนคำว่าเลสเบี้ยน ทอม และดี้

ทอม – มาจาก tomboy ในภาษาอังกฤษ หมายถึงผู้หญิงที่มีลักษณะเหมือนผู้ชายและชอบเพศหญิงที่อาจไม่ใช่คนที่เป็นดี้เสมอไป

ดี้ – มาจาก lady ในภาษาอังกฤษ หมายถึง ผู้หญิงที่มีลักษณะหรือการแสดงออกที่เป็นหญิงและชอบผู้หญิงด้วยกันซึ่งอาจจะไม่ได้เป็นทอมเสมอไป

เลส – มาจาก lesbian ในภาษาอังกฤษ หมายถึงผู้หญิงที่มีลักษณะการแสดงออกทางเพศไม่ต่างจากผู้หญิงทั่วไปแต่ชอบเพศหญิงเหมือนกัน

กะเทย – หมายถึง คนที่เกิดมาเป็นชายโดยกำเนิดแต่มีลักษณะภายนอก การแสดงออกและพฤติกรรม ที่เหมือนผู้หญิง คำนี้มีที่มาทางประวัติศาสตร์และทางการแพทย์ (กะเทยใช้เหมือนคำว่า hermaphrodite ในภาษาอังกฤษ) ซึ่งมีความหมายทางการแพทย์ว่าคนที่มีอวัยวะเพศทั้งชายและหญิง และแต่เดิมใช้เรียกผู้ที่มีจิตใจเป็นเพศตรงข้าม (transsexual)ทั้งจากชายเป็นหญิงและจากหญิงเป็นชาย แต่ในปัจจุบันใช้เรียกเฉพาะคนข้ามเพศจากชายเป็นหญิงเท่านั้น คนข้ามเพศจากชายเป็นหญิงบางคน โดยเฉพาะคนที่ต้องการแปลงเพศไม่นิยมคำนี้เท่าใดนัก ในขณะที่คนข้ามเพศจากชายเป็นหญิงคนอื่นๆ ยอมรับความหมายที่สื่อถึงอัตลักษณ์ทางเพศที่อยู่ระหว่างความเป็นหญิงและชายของคำๆ นี้

สาวประเภทสอง – หมายถึงผู้หญิงประเภทที่สอง ใช้เรียกกะเทยและคนข้ามเพศจากชายเป็นหญิงที่มีลักษณะการแสดงออกคล้ายกับเพศหญิง

ตุ๊ด – มาจากภาพยนตร์เรื่อง Tootsie นำแสดงโดยดัสติน ฮอฟแมน เป็นคำเรียกที่ใช้เหมือนกับคำว่า fag หรือ faggot ในภาษาอังกฤษ มีความหมายในลักษณะดูถูกเหยียดหยามสำหรับชายที่เป็นเกย์ กะเทย และคนข้ามเพศจากชายเป็นหญิง แต่อาจได้รับการยอมรับจากคนรุ่นใหม่ อย่างไรก็ตาม ควรหลีกเลี่ยงการใช้คำนี้

เพศที่สาม – หมายถึง คนที่เป็นเพศที่สาม ใช้เรียกคนที่ไม่ใช่คนรักต่างเพศ ได้แก่ เลสเบี้ยนเกย์ คนรักสองเพศ และคนข้ามเพศ คำนี้ไม่เป็นที่นิยมนักในกลุ่ม LGBT เนื่องจากมีนัยสื่อถึงชนชั้นทางเพศ

คนข้ามเพศ – มาจากคำว่า transgender ในภาษาอังกฤษ หญิงข้ามเพศ – มาจากคำว่า transwoman ในภาษาอังกฤษ ใช้เรียกคนข้ามเพศจากหญิงเป็นชายที่กำลังอยู่ในขั้นตอนการแปลงเพศหรือได้แปลงเพศเป็นหญิงแล้ว

ชายข้ามเพศ – มาจากคำว่า transman ในภาษาอังกฤษ ใช้เรียกคนข้ามเพศจากหญิงเป็นชายที่กำลัง อยู่ในขั้นตอนการแปลงเพศหรือได้แปลงเพศเป็นชายแล้ว

เพศกำกวม – หมายถึงลักษณะการมีสรีระทางเพศหรืออวัยวะสืบพันธุ์ที่กำกวม ไม่ตรงกับลักษณะเพศชายหรือเพศหญิง หรือมีอวัยวะสืบพันธุ์ทั้งสองเพศ (intersexuality) เป็นลักษณะของ คนที่มีเพศกำกวม (intersex)

คนสองเพศ – เป็นอีกคำหนึ่งที่ใช้เรียกคนที่มีเพศ

 

ขอบคุณข้อมูลจาก

อัตลักษณ์และวิถีทางเพศในประเทศไทย / บุษกร สุริยสาร ; องค์การแรงงานระหว่างประเทศ ประจำประเทศไทย กัมพูชา และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ; โครงการส่งเสริมสิทธิ ความหลากหลาย และความเท่าเทียมในโลกของการทำงาน (PRIDE). – กรุงเทพฯ : องค์การแรงงานระหว่างประเทศ, 2557

ป้ายคำ