[NEW] ก็ไม่ได้จะด่าว่าโง่: มาดูสำนวนภาษาอังกฤษที่เรียกคนไม่ค่อยฉลาด | brain แปลว่า – NATAVIGUIDES

In focus

• ของมีคมจะโผล่ในสำนวนที่พูดถึงสติปัญญา ก็เพราะในภาษาอังกฤษมีมโนทัศน์ว่า ความฉลาดมีลักษณะคม หากไม่ฉลาดก็คือมีลักษณะทื่อ วิธีการมองโลกแบบนี้ยังสะท้อนในคำศัพท์พื้นฐานด้วย เช่น sharp ที่แปลว่าแหลมคมและหลักแหลม และ dull ที่แปลว่าทื่อ ซึ่งสมัยก่อนเคยใช้แปลว่าไม่ค่อยฉลาด
• Not much between the ears สำนวนนี้หากแปลตรงๆ จะได้ความหมายว่า ไม่ค่อยมีอะไรอยู่ระหว่างใบหู เนื่องจากบริเวณระหว่างหูสองข้างนั้นที่อยู่ของสมอง ดังนั้น สิ่งที่สำนวนนี้กำลังสื่อก็คือ มีสมองอยู่น้อยนิด แทบจะไม่มีสมองอยู่ในหัวเลย
• คำว่า no brainer ไม่ได้หมายถึง คนไร้สมอง แต่อย่างใด แต่หมายถึงอะไรที่ง่ายมากจนไม่ต้องใช้สมอง ตัดสินใจเลือกหรือทำได้ทันที

เชื่อว่าตั้งแต่เกิดมา ทุกคนน่าจะต้องเคยพบคนที่คุยด้วยแล้วทำให้เราทึ่งในความฉลาด  มีไหวพริบปฏิภาณ รู้สึกว่าความคิดในหัวของเขาแล่นแปลบเหมือนกระแสไฟฟ้า

ในทางตรงกันข้าม ทุกคนก็น่าจะได้พบเจอคนที่คุยด้วยแล้วชวนหงุดหงิด เพราะพูดอะไรก็ดูจะไม่ค่อยเข้าใจ มีความเฉลียวใจต่ำ เรื่องที่ใครๆ ก็น่าจะรู้หรือคิดได้กลับดูเป็นเรื่องท้าทาย แม้ไม่อยากดูถูกสติปัญญา แต่ครั้นจะให้เรียก โง่ ก็ดูรุนแรงเหลือเกิน

สัปดาห์นี้ เราจะไปดูกันว่า ภาษาอังกฤษมีสำนวนถนอมน้ำใจอะไรบ้างที่คนนำมาใช้เวลาที่จำเป็นต้องพูดถึงสติปัญญาของคนอื่นในเชิงลบ แต่ไม่อยากพูดตรงๆ ว่า โง่

Not the sharpest knife in the drawer

สำนวนนี้หากแปลตรงๆ ก็จะหมายความว่า ไม่ใช่มีดที่คมที่สุดในลิ้นชัก แต่เมื่อนำมาใช้พูดถึงคน จะหมายความว่า ไม่ค่อยฉลาดเท่าไหร่ เปรียบเป็นมีดก็ทื่อกว่าชาวบ้าน ตัวอย่างเช่น Although he’s not the sharpest knife in the drawer, Jim is always willing to help others. หมายถึง แม้จิมจะไม่ค่อยฉลาดเท่าไหร่ แต่ก็ยินดีช่วยเหลือคนอื่นเสมอ

นอกจากสำนวน not the sharpest knife in the drawer แล้ว บางครั้งก็อาจเจอสำนวนใกล้เคียงกัน คือ not the sharpest tool in the box/shed หมายถึง ไม่ใช่เครื่องมือที่คมที่สุดในกล่องเครื่องมือหรือในโรงเก็บของ ใช้ในความหมายเดียวกัน คือ ไม่ค่อยฉลาดนั่นเอง

ที่มีดและเครื่องมือมีคมมาโผล่ในสำนวนที่พูดถึงสติปัญญา ก็เพราะในภาษาอังกฤษมีมโนทัศน์ว่า ความฉลาดมีลักษณะคม หากไม่ฉลาดก็คือมีลักษณะทื่อนั่นเอง วิธีการมองโลกแบบนี้ยังสะท้อนในคำศัพท์พื้นฐานด้วย เช่น sharp ที่มีความหมายทั้งแหลมคมและหลักแหลม และ dull ที่แปลว่าทื่อ ซึ่งสมัยก่อนเคยใช้แปลว่า ไม่ค่อยฉลาด ด้วย

Not the brightest bulb on the Christmas tree

สำนวนนี้แปลตรงตัวได้ว่า ไม่ใช่ไฟดวงที่สว่างที่สุดบนต้นคริสต์มาส แต่ในทำนองเดียวกับสำนวนก่อนหน้านี้ หากนำไปใช้กับคนจะหมายถึง ไม่ค่อยฉลาด เทียบความฉลาดกับคนไม่ติด

ตัวอย่างเช่น It was Dan who solved the riddle? I’m genuinely surprised. He’s normally not the brightest bulb on the Christmas tree. หมายถึง แดนเป็นคนไขปริศนาออกเหรอ นี่ตกใจจริงๆ ปกติมันไม่ค่อยฉลาดนะ

สำนวนนี้ทำให้เห็นว่า ในภาษาอังกฤษนอกจากจะนำความฉลาดไปเปรียบเทียบกับความคมแล้ว ยังนำไปโยงกับความสว่างและความมืดด้วย นั่นคือ มองความสว่างเป็นความฉลาดหรือความรู้ ยิ่งมีแสงสาดส่องถึงก็จะทำให้มองเห็นและเข้าใจสิ่งต่างๆ ส่วนความมืดคือความโง่เขลาหรือความไม่รู้ เพราะเมื่อไม่มีแสง เราก็จะมองไม่เห็นสิ่งต่างๆ ทำให้ไม่รู้จักหรือเข้าใจสิ่งที่อยู่ในความมืดมิด การเปรียบเทียบแบบนี้เห็นได้คำต่างๆ เช่น bright ที่หมายถึง สว่าง ก็ได้ หรือจะหมายถึง ฉลาด ก็ได้ หรือ enlightened แปลว่า เข้าใจปรุโปร่ง ตรัสรู้แล้ว ตรงข้ามกับ dim ที่แปลว่า สลัว หรือ ไม่ค่อยฉลาด และ benighted ที่แปลว่า โง่เขลา อวิชชาบังตา นั่นเอง

Not much between the ears

สำนวนนี้หากแปลตรงๆ จะได้ความหมายว่า ไม่ค่อยมีอะไรอยู่ระหว่างใบหู เนื่องจากบริเวณระหว่างหูสองข้างนั้นที่อยู่ของสมอง ดังนั้น สิ่งที่สำนวนนี้กำลังสื่อก็คือ มีสมองอยู่น้อยนิด แทบจะไม่มีสมองอยู่ในหัวเลย พูดอีกอย่างก็คือ ไม่ค่อยฉลาด ไม่ได้เป็นคนมีความคิดความอ่านลึกซึ้งอะไร ถ้าสติปัญญาเป็นบ่อน้ำ เด็กตกลงไปก็ไม่จม ชวนให้คิดถึงสำนวน มีสมองไว้คั่นใบหู ในภาษาไทย

ตัวอย่างเช่น Jake is basically a Greek god, but from what I can tell, there doesn’t seem to be much between the ears. ก็จะหมายถึง เจคงานดีอย่างกับเทพเจ้ากรีก แต่แลดูไร้สมองเบาๆ นะ

นอกจาก not much between the ears จะพูดว่า have nothing between the ears หรือ have cotton between your ears ก็ได้เช่นกัน ได้ความหมายแบบเดียวกันก็คือ ไร้สมอง

ในภาษาอังกฤษ อวัยวะที่มักถูกนำมาโยงกับความฉลาดก็คือ สมอง เช่นเดียวกับในภาษาไทย ดังนั้น คำว่า brain จึงใช้ในความหมาย คนฉลาด ได้ด้วย เช่น brain drain หมายถึง ภาวะสมองไหลหรือภาวะที่คนเก่งหนีออกไปทำงานที่อื่น

นอกจากนั้นยังมีคุณศัพท์ brainy หมายถึง ฉลาด ได้อีกด้วย ในทางตรงกันข้าม หากพูดว่า brainless ก็จะหมายถึง ไร้สมอง โง่เขลา หรือหากพูดว่า airhead ก็จะหมายถึงคนโง่ นัยว่าในหัวแทนที่จะมีสมอง กลับมีแต่อากาศนั่นเอง

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น คำว่า no brainer ไม่ได้หมายถึง คนไร้สมอง แต่อย่างใด แต่หมายถึงอะไรที่ง่ายมากจนไม่ต้องใช้สมอง ตัดสินใจเลือกหรือทำได้ทันที

The lights are on, but nobody’s home

สำนวนนี้แปลตรงตัวได้ว่า ไฟเปิดสว่างโร่ แต่ไม่มีคนอยู่บ้าน ความหมายก็คือ แม้ภายนอกดูปกติดี แต่ในหัวไม่มีส่วนสั่งการ สมองไม่อยู่ในกะโหลกแล้ว ใช้ได้ทั้งในกรณีที่จะบอกว่าคนคนนั้นไม่ค่อยฉลาดและกรณีที่อีกฝ่ายแลดูไม่ตอบสนองกับคำถามหรืออะไรที่เกิดขึ้นรอบตัว เหมือนได้ถอดจิตออกจากร่างแล้วทิ้งไว้แต่กายหยาบ

ตัวอย่างเช่น หากเพื่อนเราเพิ่งอกหักแล้วนั่งเหม่อลอย เราถามอะไรไปก็ไม่มีปฏิกริยาตอบสนอง ก็อาจบอกว่า The lights are on, but nobody’s home.

A few cards shy of a full deck

สำนวนนี้หากแปลตรงตัวจะหมายถึง ขาดไพ่ไม่กี่ใบก็จะครบสำรับ เมื่อเอามาใช้พูดถึงคน หมายถึง ไม่ค่อยฉลาด ต้นทุนทางสติปัญญาด้อยกว่าคนอื่น ทำนองว่าคนอื่นเป็นสำรับไพ่ที่มีไพ่ครบทุกใบ แต่เรากลับเป็นสำรับที่ไม่สมบูรณ์เพราะขาดไพ่ไป จะเอาไปเล่นอะไรก็ไม่ได้ ตัวอย่างเช่น Sam’s a nice guy. Too bad he’s a few cards shy of a full deck. หมายถึง แซมเป็นคนดีนะ เสียดายที่พร่องความฉลาดไปหน่อย

สำนวนนี้นอกจากจะใช้หมายถึง ไม่ค่อยฉลาด แล้ว ยังใช้ในความหมาย สติไม่ค่อยดี คล้ายสำนวน ไม่เต็มบาท หรือ ไม่เต็มเต็ง ในภาษาไทยได้ด้วย

นอกจาก a few cards shy of a full deck แล้ว จะพูดว่า not playing with a full deck ก็ได้ มีความหมายอย่างเดียวกันก็คือ ไม่ค่อยฉลาด สติปัญญาไม่สมบูรณ์

ยังมีสำนวนอื่นที่สื่อถึงความไม่ครบถ้วน เช่น a couple of sandwiches short of a picnic (ขาดแซนด์วิชไปอีกแค่ 2 ชิ้นก็จะเป็นปิกนิกอยู่แล้วเนี่ย) a few cents short of a nickel (นิกเกิลคือเหรียญห้าเซนต์ แต่ว่ามีไม่ครบห้าเซนต์ เลยยังไม่เป็นเหรียญนิกเกิล)

หรือสำนวนที่หมายถึงการทำงานได้ไม่สมบูรณ์ เช่น sb’s elevator doesn’t go all the way to the top (ลิฟต์ขึ้นไปไม่ถึงชั้นบนสุด) ตัวอย่างเช่น

He thought buffalo wings were made of buffalos. Damn, his elevator doesn’t go all the way to the top.

หมายถึง มันคิดว่าปีกไก่บัฟฟาโลทำจากควายเว้ย นี่ไม่ค่อยเต็มนะ

บรรณานุกรม

• Ayto, John. . OUP: Oxford, 2009.
• Brenner, Gail. . Wiley Publishing: Indianapolis, 2003.
• Gulland, Daphne M., and Hinds-Howell, David. . Penguin Books: London, 2002.
• Oxford Advanced Learners’ Dictionary

เราเชื่อว่าทุกคนต่างก็มีความคิดสร้างสรรค์ และทุกคนก็มี Passion ของตัวเอง เพราะความสุขของการใช้ชีวิตในแต่ละวัน คือการที่เรามีโอกาสได้ทำสิ่งที่เราชอบ มากกว่าสิ่งที่เราไม่ชอบ เราต่างก็มีสิ่งที่เราทำได้ดี สิ่งที่เราชอบทำ สิ่งที่เราทำได้เรื่อยๆ ไม่มีเบื่อ

แต่สิ่งที่เราชอบในวันนี้ พรุ่งนี้เราอาจจะไม่ชอบก็ได้ หรือสิ่งที่เรายังไม่ชอบในวันนี้ พรุ่งนี้เราก็อาจจะชอบมันได้เหมือนกัน

ถ้ามีคนถามเราว่า Passion ของเราคืออะไร แล้วเราตอบทันทีไม่ได้ มันก็ไม่ใช่เพราะเราไม่มี Passion แต่เป็นเพราะเราอาจคิดว่า Passion ของเรามันไม่น่าสนใจ ไม่เด่น ไม่ยิ่งใหญ่เหมือนของคนอื่น ในบทความนี้เราจะเรียนรู้ว่า Passion มันแปลว่าอะไร แล้วเราจะหา Passion ได้จากที่ไหน

Passion แปลว่า ใจรัก

คนที่มี Ikigai คนที่มีเหตุผลของการตื่นขึ้นมาในตอนเช้า เป้าหมายในชีวิตทำให้เราฟันฝ่าความยากลำบาก ทำให้เราเห็นโอกาสและใช้ชีวิตต่อไปได้เรื่อยๆ การใช้ชีวิตที่ไม่กังวลอยู่กับความสำเร็จหรือความล้มเหลว แต่เป็นการทำสิ่งที่ทำอยู่ทุกวันให้ดีที่สุด มุ่งมั่นอยู่กับงานโดยที่ไม่สนใจแต่ผลลัพธ์ ถ้าล้มเหลวก็เรียนรู้แล้วลองใหม่ ถ้าสำเร็จก็เรียนรู้และปรับปรุงให้มันดีขึ้นเรื่อยๆ

การที่เรารักในงานที่เราทำ ไม่ว่าจะเป็นงานประจำหรืองานอดิเรก มันจะทำให้เรามีความสุข มีร่างกายและจิตใจที่แข็งแรงและสมบูรณ์

ยึดมั่นอยู่กับสิ่งที่เราทำ

ไม่ว่าจะเป็นงานประจำ งานอดิเรก หรือกิจกรรม ให้เราค้นหาสิ่งที่เราถนัด หาสิ่งที่เราชอบให้เจอ แล้วทดลอง ฝึกฝน ทำสิ่งที่เราชอบให้ดีขึ้นเรื่อยๆ ถ้าเรามีใจรัก มันจะมีแรงผลักดันให้เราฝึกฝนและทำออกมาให้ดีขึ้นเรื่อยๆ

หาสิ่งที่มันท้าทาย สิ่งที่มันทำให้เรามุ่งมั่น ทำให้เราต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ ทำให้เราต้องพัฒนาทักษะและแก้ปัญหา ทำให้เราเห็นความต่อเนื่องของการพัฒนาการ

หาเพื่อนร่วมอุดมการณ์ คนที่ชอบคิดหรือชอบทำเหมือนกับเรา คนที่มีเป้าหมายร่วมกับเรา สร้างความสัมพันธ์ระหว่างกัน ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ร่วมกันฝึก ร่วมกันพัฒนา แก้ปัญหาที่ท้าทายไปด้วยกัน

เมื่อเราทำสิ่งที่ยากลำบากและท้าทาย ไม่ว่าจะท้าทายความคิด ทักษะหรือสมรรถภาพร่างกาย สมองเราจะหลั่งสาร Dopamine ออกมา เป็นรางวัลที่ทำให้เรารู้สึกพึงพอใจและกระตุ้นให้เราต่อสู้เพื่อเอาชนะความยากลำบากนั้น

Dopamine ผลักดันให้เรามีใจรักที่จะค้นหาความท้าทาย ทำให้เกิดความตื่นเต้น ทำให้เกิดความสะใจที่ได้ทำ เป็นรางวัลที่หลั่งออกมาตอนที่เราทำ ไม่ใช่ตอนที่เราเอาชนะความท้าทาย

เมื่อเราเข้าหาคนอื่นๆ สร้างความสัมพันธ์และเชื่อมโยง โดยเฉพาะคนที่คิดเหมือนกับเรา คนที่มีเป้าหมายร่วมกัน สมองเราจะหลั่งสาร Oxytocin ออกมา มันจะทำให้เรารู้สึกสงบ สบายใจ ทำให้เราเชื่อใจคนอื่น ใจกว้างและเห็นอกเห็นใจคนอื่น พฤติกรรมเหล่านี้นี่เองที่มันทำให้เกิดสายสัมพันธ์แน่นแฟ้นมากขึ้น

สารแห่งความสุข Dopamine ผลักดันทำให้เราทำตามเป้าหมายให้สำเร็จ ทำให้เรามุ่งมั่นทำสิ่งที่ท้าทายนั้นได้เรื่อยๆ และสารแห่งความสุข Oxytocin ก็ทำให้เราออกค้นหาคนที่คิดเหมือนกับเรา คนที่มีเป้าหมายร่วมกัน ทำให้เกิดความสัมพันธ์ ทำให้มีใจรักและเอาชนะความท้าทายไปด้วยกัน

Winners never leave, levers never win.

Passion กับพรสวรรค์

ฝึกฝนให้ถูกวิธี ค้นหาจุดอ่อนของตัวเองให้เจอ และใช้จุดแข็งของเราให้เกิดประโยชน์ สำหรับหลายคนอาจต้องใช้เวลาฝึกฝนยาวนาน ก่อนที่จะเกิดความเชี่ยวชาญ แต่สำหรับบางคนที่มีพรสวรรค์ คนที่ทำแบบเดียวกัน แต่เป็นธรรมชาติมากกว่า และใช้เวลาน้อยกว่า

เมื่อเราทำสิ่งที่ท้าทาย สมองเราจะหลั่งสาร Dopamine ออกมาเป็นรางวัล แต่รางวัลก็ทำให้เราเสพติดได้ และการจะตอบสนองความพึงพอใจของเราได้ มันจำเป็นต้องมีความท้าทายที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ Dopamine จะหลั่งออกมาตอนที่เรามุ่งมั่นทำสิ่งที่เราชอบ แต่ถ้าสิ่งนั้นมันยากเกินไป มันก็จะไปตัดกำลังใจของเรา ถ้าเราทำไม่สำเร็จ มันก็ทำให้เราท้อแท้ได้เช่นกัน ถึงจะมีพรสวรรค์ แต่ก็ต้องรู้จักช้าในเวลาที่ควรไปอย่างช้าๆ

เมื่อ Passion มาถึงทางตัน มันก็ทำให้เราต้องหา Passion อันใหม่

ฝึกความอดทน รู้จักถ่อมตน พยายามรักษาและยกระดับมาตรฐานของตัวเองให้สูงขึ้นไปเรื่อยๆ ค่อยๆ ฝึกฝน ไม่ต้องรีบ ไม่ต้องพยายามไล่ตามคนที่มีพรสวรรค์ วันหนึ่งเราก็จะพบว่าตัวเองอยู่จุดเดียวกัน ถ้าเราไปอย่างช้าๆ เราก็จะไปได้ไกลมากขึ้น นอกจากนั้นเราจะพบความสุขของการฝึกฝน ความสัมพันธ์ที่เราสร้างขึ้นระหว่างทาง

ใจรักอยู่กับปัจจุบัน

ความคิดสร้างสรรค์ คือการแสดงความเป็นตัวเราออกมาทางความคิด แล้วถ้าเรานำความคิดสร้างสรรค์นั้นมาลงมือทำให้เกิดขึ้นจริง มันก็จะกลายเป็น Innovation

ไอเดียมีอยู่ทุกที่ ถ้าเจอมันลอยมาก็จับมันไว้ทีละอย่าง ถ้าลงมือทำตอนนั้นทันทีไม่ได้ก็ให้เขียนบันทึกไว้ อย่าเก็บในหัว สมองเรามีไว้คิด ไม่ได้มีไว้สำหรับเก็บความคิด

Passion ก็เหมือนกัน เราก็แค่ทำสิ่งที่เราทำอยู่ทุกวันนี้ให้ดี เราแค่ตั้งใจทำงาน ใส่ใจในงานที่เราทำ ทุ่มเทให้กับมันเต็มที่ ทำให้มันออกมาดีที่สุด ดีจนคนอื่นๆ ไม่กล้ามองข้าม

ข้อเสียของการทำงานหลายๆ อย่างพร้อมกันคือ มันจะทำให้เราไม่อยู่กับปัจจุบัน ทำให้เราไม่ตั้งใจทำอะไรสักอย่าง ถ้าเราไม่ตั้งใจ เราก็จะทำผลงานออกมาดีที่สุดไม่ได้ คนก็จะไม่สนใจ จงเป็น 1 ใน ล้านคนที่ตั้งใจและทำงานให้ออกมาดีที่สุด

ทำวันนี้ให้ดีที่สุด เรื่องพรุ่งนี้ค่อยว่ากันอีกที อย่า Reflect ตอนที่เราควรตั้งใจทำงาน อย่ามัวแต่คิดว่าต่อไปเราจะทำอะไรดี

Like what you read? Please share it with your friends so we can get their thoughts!

Related

Passion แปลว่าอะไร แล้วเราจะหา Passion ได้จากที่ไหน