[Update] ตัวเลขไม่มีแค่ one, two, three รู้จัก prefix ที่ใช้ขยายความหมายเพื่อบอกจำนวน | การบอกจํานวน ภาษาอังกฤษ – NATAVIGUIDES

Know

ตัวเลข คือสิ่งสำคัญในการคิดคำนวณสิ่งต่างๆ รอบตัว ในชีวิตประจำวัน เราไม่อาจหลีกเลี่ยงการใช้ตัวเลขและคณิตศาสตร์ได้เลย นอกจากจะใช้ในการคำนวณแล้ว ตัวเลขยังถูกใช้เป็นส่วนประกอบของคำต่างๆ เพื่อขยายความหมายที่เกี่ยวเนื่องกับจำนวนอีกด้วย

        ปกติในคำศัพท์ภาษาอังกฤษจะไม่ได้ใช้ one, two, three เป็นคำขยาย แต่จะใช้รูปแบบของ prefix หรือคำอุปสรรคซึ่งมาจากภาษาละตินหรือกรีกแทน ในบทความนี้จะพาผู้อ่านไปรู้จัก prefix ของตัวเลข เพื่อความเข้าใจคำศัพท์และช่วยในการแปลความหมายได้รวดเร็วยิ่งขึ้น

1 = uni- / mono- / prim- / proto-

        เลข 1 ถือว่ามีความสำคัญมากที่สุด เพราะบอกถึงลำดับที่มาก่อน, สิ่งที่เป็นที่สุด, สิ่งที่มีเพียงหนึ่งเดียว ดังนั้น prefix สำหรับเลข 1 ที่ใช้ระบุความหมายถึงสิ่งที่มีเพียงหนึ่ง จึงมีค่อนข้างมาก เช่น

        uni- มาจากภาษาละติน unus ใช้สำหรับบอกจำนวน (Cardinal number)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – unite (v.) รวมตัวกัน (ในกลุ่มคน)

        – unify (v.) รวมสองสิ่งหรือมากกว่าให้เป็นหนึ่งเดียว

        – unique (adj.) เป็นเอกลักษณ์ที่มีเพียงหนึ่งเดียวบนโลก

        – unisex (adj.) มีลักษณะเป็นเพศเดียว หรือไม่แบ่งแยกชายหญิง เช่น unisex name ชื่อที่ใช้ได้ทั้งสองเพศ

 

        mono- มาจากภาษากรีก μόνος (monos)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – monorail (n.) รถไฟรางเดี่ยว

        – monopoly (n.) การทำธุรกิจแบบผูกขาด คือมีเพียงองค์กรเดียวที่บริหารสินค้าหรือบริการชนิดใดชนิดหนึ่ง

        – monotone (n.) การร้องเพลงที่มีระดับเสียงเดียว

        – monogamy (n.) การมีความสัมพันธ์แบบผัวเดียวเมียเดียว

 

 

        prim- มาจากภาษาละติน primus ใช้สำหรับบอกลำดับ (Ordinal number) 

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – primary และ prime มาเป็นลำดับแรก, สำคัญที่สุด

        – premier อันดับแรก, ผู้นำคณะรัฐบาล

        – premiere (n.) การฉายภาพยนตร์หรือการแสดงรอบปฐมทัศน์

        – primate (n.) สัตว์อันดับวานรในอนุกรมวิธาน (taxonomy) ตั้งชื่อโดย Carl Linneaus ผู้คิดค้นการตั้งชื่อวิทยาศาสตร์แบบทวินาม มนุษย์ก็อยู่ในอันดับนี้ด้วย ถือเป็นสัตว์ที่มีคุณค่ามากที่สุดตามความคิดคนสมัยก่อน

 

        proto- มาจากภาษากรีก πρῶτος (protos) ใช้บอกลำดับเช่นเดียวกับ primus ในภาษาละติน

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – prototype (n.) ต้นแบบของสิ่งประดิษฐ์ ก่อนสร้างเพื่อใช้งานจริง

        – protostar (n.) ดาวฤกษ์ก่อนเกิดที่อยู่ในช่วงรวมแก๊สต่างๆ ในอวกาศ ให้มากพอที่จะเกิดปฏิกิริยาฟิวชั่นเพื่อกำเนิดเป็นดาวฤกษ์ที่มีแสงสว่างในตัวเอง

        – proton (n.) โปรตอน อนุภาคพื้นฐานของอะตอม

 

 

2 = bi- / di- / duo

        เลข 2 เป็นลำดับถัดมาจาก 1 ทำให้มีความสำคัญพอสมควร และมี prefix ที่ใช้แทนเลข 2 มากเช่นเดียวกัน เช่น

        bi- มาจากภาษาละติน bis แปลว่า สองครั้ง (twice)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – binary (n.) เลขฐานสอง ที่ตัวเลขประกอบด้วย 0 และ 1 สำหรับใช้ในระบบคอมพิวเตอร์

        – bilingual (adj.) ซึ่งพูดสองภาษา

        – binocular (n.) กล้องส่องทางไกล หรือกล้องสองตา

        – bisexual (adj.) รสนิยมทางเพศที่ชอบได้ทั้งชายและหญิง

        – bicycle (n.) จักรยาน (มีสองล้อ)

 

        di- มาจากาษากรีก δίς (dis) แปลว่า สองครั้ง (twice) เช่นกัน

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – dilemma (n.) สภาพยากลำบากต่อการตัดสินใจ เมื่อมีตัวเลือก 2 ตัวที่มีน้ำหนักมากพอที่จะเลือกได้ทั้งคู่

        – digraph (n.) อักษร 2 ตัวที่ออกเป็นเสียงเดียวเช่น ch, sh, th

        – dialogue (n.) บทสนทนาระหว่างคนสองคน

 

        duo- หรือ du- มาจากภาษาละติน duo และกรีก δύο (duo)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – duet (n.) การเล่นดนตรีที่ใช้นักดนตรีสองคนบรรเลงเพลง

        – duplicate (v.) จำลอง, คัดลอก, ทำซ้ำ

        – dual (adj.) ประกอบด้วยสองส่วน

        – double (adj.) เพิ่มเป็น 2 เท่า

 

3 = tri-

        tri- มาจากภาษาละติน tres และภาษากรีก τρεῖς (treis)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – triangle (n.) สามเหลี่ยม

        – tricolor (n.) ธงไตรรงค์ (ธงสามสี)

        – trinity (n.) สิ่งที่มี 3 คน หรือ 3 สิ่ง เช่น พระตรีเอกานุภาพในศาสนาคริสต์ ประกอบด้วยพระบิดา พระบุตร และพระจิต

        – triathlon (n.) ไตรกีฬา ประกอบด้วยว่ายน้ำ ขี่จักรยาน และวิ่ง

        – trilogy (n.) ไตรภาค คือ หนังสือหรือภาพยนตร์ที่เนื้อเรื่องมี 3 เล่ม หรือ 3 ภาค

        – triple (v.) เพิ่มเป็น 3 เท่า

 

 

4 = quadri- / tetra-

        quadri- มาจากภาษาละติน quattuor

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – quarter (n.) เศษ 1 ส่วน 4

        – quadrennial (n.) เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทุก 4 ปี เช่น กีฬาโอลิมปิก การแข่งขันฟุตบอลโลก

        – quadruple (v.) เพิ่มเป็น 4 เท่า

 

        tetra- มาจากภาษากรีก τέτταρες (tettares)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – tetrahedron (n.) ทรงสี่หน้า ที่ประกอบด้วนสามเหลี่ยมด้านเท่า 4 รูปประกบกัน

        – tetroxide (n.) สารประกอบที่มีออกซิเจน 4 อะตอม

        – tetris (n.) เกมเรียงบล็อกที่แต่ละบล็อกมี 4 ชิ้นย่อยประกอบเป็นรูปทรงต่างๆ กัน

 

 

5 = quin- / penta-

        quin- มาจากภาษาละติน quinque

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – quintuple (v.) เพิ่มเป็น 5 เท่า

        – quintuplet (n.) แฝดห้า

        – quintet (n.) กลุ่ม 5 คน

 

        penta- มาจากภาษากรีก πέντε (pente)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – pentagon (n.) ห้าเหลี่ยม

        – pentagram (n.) ดาวห้าแฉก

        – pentathlon (n.) ปัญจกรีฑา ประกอบด้วยฟันดาบ ว่ายน้ำฟรีสไตล์ 200 เมตร ขี่ม้าข้ามเครื่องกีดขวาง วิ่งวิบาก 3,200 เมตร และยิงปืน

 

 

6 = sexa- / hexa-

        sexa- มาจากภาษาละติน sex

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – sextuple (v.) เพิ่มเป็น 6 เท่า

        – sextet (n.) กลุ่ม 6 คน

 

        hexa- มาจากภาษากรีก ἕξ (hex)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – hexagon (n.) หกเหลี่ยม

        – hexane (n.) สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ที่มีคาร์บอน 6 โมเลกุลเรียงด้วยพันธะเดี่ยว

 

7 = sept- / hepta-

        sept- มาจากภาษาละติน septem

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – septuple (v.) เพิ่มเป็น 7 เท่า

        – September (n.) เดือนกันยายน

 

        hepta- มาจากภาษากรีก ἑπτά (hepta)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – heptagon (n.) เจ็ดเหลี่ยม

        – heptathlon (n.) สัตตกรีฑา ประกอบด้วยวิ่งข้ามรั้ว 100 เมตร วิ่ง 200 เมตร วิ่ง 800 เมตร กระโดดสูง กระโดดไกล ทุ่มน้ำหนัก และพุ่งแหลน มีในการแข่งขันประเภทหญิง

 

8 = octo-

        octo- มาจากภาษาละติน octo และภาษากรีก ὀκτώ (okto)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – octopus (n.) หมึกยักษ์ เพราะมี 8 หนวด

        – octagon (n.) แปดเหลี่ยม

        – octahedron (n.) ทรงแปดหน้า

        – October (n.) เดือนตุลาคม

 

 

9 = novem- / nona- / ennea-

        สอง prefix แรกมาจากภาษาละติน novem ใช้บอกจำนวน และ nonus ใช้บอกลำดับ ส่วนคำหลังมาจากภาษากรีก ἐννέα (ennea)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – November (n.) เดือนพฤศจิกายน

        – nonagon หรือ enneagon (n.) เก้าเหลี่ยม

 

10 = deci- / deca-

        decem มาจากภาษาละติน decem

       ตัวอย่างคำศัพท์:

        – decimal (n.) เลขฐานสิบ

        – December (n.) เดือนธันวาคม

        – decibel (n.) หน่วยวัดความดังเสียง โดยกำหนดให้ทุกความต่าง 10 เดซิเบล เสียงจะดังต่างกัน 10 เท่าแบบ log scale เช่น 20 เดซิเบลดังต่างกัน 100 (102) เท่า, 30 เดซิเบลดังต่างกัน 1,000 (103) เท่า

 

        deca มาจากภาษากรีก δέκα (deka)

        ตัวอย่างคำศัพท์:

        – decagon (n.) สิบเหลี่ยม

        – decathlon (n.) ทศกรีฑา สำหรับประเภทชาย การแข่งขันเหมือนสัตตกรีฑา แต่เพิ่มการวิ่ง 400 เมตร วิ่ง 1,500 เมตร และกระโดดค้ำถ่อ รวมเป็น 10 ชนิดกีฬาที่ต้องแข่งขันกัน

 

ข้อสังเกตการใช้ prefix เกี่ยวกับตัวเลข

         prefix ตัวเลขนิยมใช้สร้างคำศัพท์ในวิชาเคมี ฟิสิกส์ และคณิตศาสตร์ ในการใช้เรียกจำนวนอะตอมและการคำนวณเชิงวิทยาศาสตร์ ดังนั้นการรู้ว่า prefix ไหนหมายถึงจำนวนใด ก็จะช่วยในการจำชื่อสารเคมีและองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องได้มากขึ้น

        นอกจากนี้จะเห็นว่าเดือนกันยายน (September) ถึงเดือนตุลาคม (December) ใช้ prefix ตัวเลข 7-10 มาสร้างคำเรียกเดือน ทั้งๆ ที่ตำแหน่งของเดือนจริงๆ คือเดือน 9-12 เหตุที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะว่าเดิมทีปฏิทินโรมันมีเพียง 10 เดือนเท่านั้น มีเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคมอยู่ลำดับที่ 7-10 ของปฏิทิน แต่ภายหลังมีการปรับปรุงปฏิทินโดยเพิ่มเป็น 12 เดือน เดือนใหม่ที่เพิ่มมาคือเดือนมกราคม (January) และเดือนกุมภาพันธ์ (February) ทำให้ตำแหน่งเดือน September ถึง December ต้องเลื่อนออกไป 2 เดือน เป็นเดือน 9-12 จนถึงทุกวันนี้

 

แหล่งข้อมูล:

ในภาษาอังกฤษ การบอกลำดับคน ลำดับสิ่งของ หรือวันที่ เราจะใช้ one, two, three, … เหมือนการนับเลขธรรมดาไม่ได้ แต่เราจะต้องใช้ตัวเลขลำดับที่ ซึ่งก็คือ first, second, third, …

สำหรับใครที่ยังสับสนกับการใช้ตัวเลขลำดับที่ ในบทความนี้ ชิววี่ก็ได้รวบรวมเนื้อหา ทั้งการเขียน การอ่าน และการใช้ตัวเลขลำดับที่มาให้ได้ดูกัน ถ้าเพื่อนๆพร้อมแล้ว เราไปดูกันเลย

ระบบตัวเลขในภาษาอังกฤษ

การใช้ตัวเลขในภาษาอังกฤษจะแบ่งเป็น 2 แบบ

1. ตัวเลขทั่วไป (cardinal number) เช่น one, two, three, … ใช้สำหรับกรณีทั่วๆไปที่ไม่มีลำดับ อย่างเช่น การบอกปริมาณ (จำนวนเงิน ราคา อุณหภูมิ จำนวนคน จำนวนสิ่งของ ฯลฯ) การบอกเวลา เป็นต้น

2. ตัวเลขลำดับที่ (ordinal number) เช่น first, second, third, … ใช้กับสิ่งที่มีลำดับ อย่างเช่น วันที่ ชั้นของอาคาร ลำดับการเข้าเส้นชัย ลำดับคน ลำดับสิ่งของ เป็นต้น

ตารางแสดงเลขลำดับที่ 1-100 ในภาษาอังกฤษ

ลำดับที่ภาษาอังกฤษ1stFirst2ndSecond3rdThird4thFourth5thFifth6thSixth7thSeventh8thEighth9thNinth10thTenth11thEleventh12thTwelfth13thThirteenth14thFourteenth15thFifteenth16thSixteenth17thSeventeenth18thEighteenth19thNineteenth20thTwentieth21stTwenty-first22ndTwenty-second23rdTwenty-third24thTwenty-fourth25thTwenty-fifth26thTwenty-sixth27thTwenty-seventh28thTwenty-eighth29thTwenty-ninth30thThirtieth31stThirty-first32ndThirty-second33rdThirty-third34thThirty-fourth35thThirty-fifth36thThirty-sixth37thThirty-seventh38thThirty-eighth39thThirty-ninth40thFortieth41stForty-first42ndForty-second43rdForty-third44thForty-fourth45thForty-fifth46thForty-sixth47thForty-seventh48thForty-eighth49thForty-ninth50thFiftieth51stFifty-first52ndFifty-second53rdFifty-third54thFifty-forth55thFifty-fifth56thFifty-sixth57thFifty-seventh58thFifty-eighth59thFifty-ninth60thSixtieth61stSixty-first62ndSixty-second63rdSixty-third64thSixty-fourth65thSixty-fifth66thSixty-sixth67thSixty-seventh68thSixty-eighth69thSixty-ninth70thSeventieth71stSeventy-first72ndSeventy-second73rdSeventy-third74thSeventy-fourth75thSeventy-fifth76thSeventy-sixth77thSeventy-seventh78thSeventy-eighth79thSeventy-ninth80thEightieth81stEighty-first82ndEighty-second83rdEighty-third84thEighty-fourth85thEighty-fifth86thEighty-sixth87thEighty-seventh88thEighty-eighth89thEighty-ninth90thNinetieth91stNinety-first92ndNinety-second93rdNinety-third94thNinety-fourth95thNinety-fifth96thNinety-sixth97thNinety-seventh98thNinety-eighth99thNinety-ninth100thOne hundredth

เราจะเห็นได้ว่า ตัวเลขลำดับที่จะอ่านเหมือนตัวเลขธรรมดา เว้นแต่ตัวเลขหลักสุดท้ายเท่านั้นที่ต้องเปลี่ยนรูปหรือเติม th

ตัวอย่างการใช้ตัวเลขลำดับที่กับจำนวนที่มากกว่า 100 เช่น
320th – Three hundred (and) twentieth
531st – Five hundred (and) thirty-first
1,000th – One Thousandth
1,000,000th – One millionth

สำหรับตัวย่อ เราจะใช้ st กับตัวเลขที่ลงท้ายด้วยหนึ่ง nd กับตัวเลขที่ลงท้ายด้วยสอง และ rd กับตัวเลขที่ลงท้ายด้วยสาม ยกเว้นเลข 11, 12, 13 ที่จะใช้ th

นอกเหนือจากตัวเลขที่ลงท้ายด้วยหนึ่ง สอง และสามแล้ว ตัวเลขอื่นจะลงท้ายด้วย th หมด

ตัวอย่างการใช้ตัวเลขลำดับที่

1. วันที่

January 24, 2020 อ่านว่า January twenty-fourth, two thousand and twenty (การเขียนตัวเลขวันที่จะไม่นิยมเขียนตัวย่อลำดับ อย่างเช่น 24th แต่จะอ่านเหมือนเขียน)

2. ลำดับคน

I am the first from the left in this photo.
ฉันคือคนแรกจากซ้ายในภาพนี้

3. ลำดับสิ่งของ

Do you see the second building from that big tree?
คุณเห็นตึกที่สองนับจากต้นไม้ต้นใหญ่นั้นมั้ย

4. ชั้นของอาคาร

Meet me on the third floor at noon, okay?
เจอฉันที่ชั้น 3 ตอนเที่ยงนะ โอเคมั้ย

5. เศษส่วน

เราจะใช้ตัวเลขลำดับที่กับส่วน และถ้าเลขเศษมากกว่าหนึ่ง เราต้องเติม s หลังส่วนด้วย
1/5 – One fifth
3/7 – Three sevenths

ยกเว้นเลข 2 เราจะใช้คำว่า half
1/2 – One half

และเลข 4 เราสามารถใช้ได้ทั้ง quarter และ fourth
1/4 – One quarter หรือ One fourth

จบแล้วนะครับสำหรับตัวเลขลำดับที่ในภาษาอังกฤษ ทีนี้เพื่อนๆก็คงจะพอเข้าใจกันแล้วนะครับ

อย่าลืมนะครับ ภาษาอังกฤษยิ่งเรียนรู้ ยิ่งฝึก ก็ยิ่งเก่ง สำหรับบทความนี้ ชิววี่ต้องขอตัวลาไปก่อน See you next time