[Update] ขอโทษที่รบกวน พูดเป็นภาษาอังกฤษยังไงดีนะ? — รวม 10 ประโยคภาษาอังกฤษ ในที่ทำงาน | OpenDurian เตรียมสอบ | postpone แปล ว่า – NATAVIGUIDES

เวลาต้องทำงานกับคนต่างชาติ ไม่ว่าจะพูด หรือเขียนอีเมล หลายคนมีปัญหาว่าไม่รู้จะใช้ประโยคแบบไหนดี อย่างเช่นถ้าอยากพูดว่า “รบกวน” เป็นภาษาอังกฤษ ต้องเริ่มยังไงดี? — บทความนี้คัดมา 10 ประโยคภาษาอังกฤษในที่ทำงาน ให้ทุกคนจำโครงสร้าง ไปใช้กันได้เลยค่า

1. Sorry to bother (disturb) you, but + ประโยคคำถาม

คำแปล: ขอโทษที่รบกวนนะ แต่… 

เวลาอยากจะรบกวนใคร บางทีเขาอาจจะทำงานอยู่ เราควรจะออกตัวขอโทษที่ไปรบกวนเขาก่อน แล้วค่อยเข้าเรื่อง ไม่งั้นอยู่ดีๆ ไปถามเลย เราอาจจะโดนเหวี่ยงได้ (ประมาณว่าไม่เห็นเหรอ ฉันทำงานอยู่นะ!) ลองดูตัวอย่างกันค่ะ
 

• Sorry to bother you, but could you check this report for me?
  ขอโทษที่รบกวนนะ แต่คุณช่วยตรวจสอบรายงานนี้ให้ฉันหน่อยได้มั้ย
   
• Sorry to disturb you, but can I borrow the stapler?
  ขอโทษที่รบกวนนะ แต่ฉันขอยืมที่เย็บกระดาษหน่อยได้มั้ย
   

จำประโยคขึ้นต้นไปเลยค่ะ Sorry to bother (disturb) you, but… แล้วก็ตามด้วยคำถามที่เราอยากจะถามต่อได้เลย 

ถ้าเราเป็นผ่ายถูกถามด้วยประโยคนี้ เราก็ตอบได้ว่า

• Yes, I’ll do it for you.
  ได้เลย เดี๋ยวฉันทำให้คุณนะ
   
• Sorry, I can’t do it now.
  โทษทีนะ แต่ฉันทำตอนนี้ไม่ได้น่ะ

2. Do you have a minute?

คำแปล: ว่างคุยซักนิดมั้ย/มีเวลาซักเดี๋ยวมั้ย

แปลตรงๆ จะแปลว่า มีเวลาซักนาทีมั้ย แต่จริงๆ ก็หมายถึงพอมีเวลาสั้นๆ มั้ยนั่นเอง ใช้เวลาเราอยากกวนเวลาใครสั้นๆ นอกจากประโยคนี้แล้ว จะใช้ประโยคด้านล่างแทนก็ได้ค่ะ แปลโดยรวมเหมือนกันเลยค่ะ

• Are you free to talk?
• Can I have a word with you?
• Can I talk to you for a minute/a second?

ถ้าเราว่าง คุยได้ ก็ตอบไปว่า Yes./Sure./Of course.  และถามกลับไปได้ว่า What is it?/What’s the matter? (คุยเรื่องอะไรล่ะ, มีเรื่องอะไรรึเปล่า)

3. Would you mind helping me with + N.?

คำแปล: รังเกียจมั้ยถ้าจะช่วยฉันเกี่ยวกับ…

• Would you mind helping me with this document?
  รังเกียจมั้ยถ้าจะช่วยฉันเกี่ยวกับเอกสารนี้
   
• Would you mind helping me with the project?
  รังเกียจมั้ยถ้าจะช่วยฉันเกี่ยวกับโปรเจคนี้
   
• Would you mind helping me with the contract?
  รังเกียจมั้ยถ้าจะช่วยฉันเกี่ยวกับสัญญาฉบับนี้

ใช้เวลาต้องการขอความช่วยเหลือได้เลยค่ะ เป็นประโยคแบบสุภาพมากๆ แต่สังเกตว่ารูปประโยคนี้ จะตามด้วยคำนาม คือไม่ได้บอกว่าให้ช่วย “ทำอะไร” แต่แค่ขอให้ช่วยเรื่องอะไร หรือเกี่ยวกับอะไร เหมือนถามรวมๆ ว่าช่วยฉันเรื่องนี้ได้มั้ย

ดังนั้นจำรูปประโยค Would you mind helping me with ไปเลยค่ะ แล้วอยากจะขอความช่วยเหลือเรื่องอะไรก็เอาศัพท์มาต่อท้ายได้เลย

*ถ้าอยากจะลดระดับความสุภาพลง หรือคุยกับเพื่อนร่วมงานที่ค่อนข้างสนิท ก็ใช้ Can you help me with + N.? ได้เหมือนกันค่ะ จะดูเป็นกันเองมากกว่า แต่ถ้าไม่แน่ใจ ใช้ Would you mind ไปเลย สุภาพสุดแล้วจ้า

4. Would you mind + V.ing?

คำแปล: รังเกียจมั้ยที่จะทำ…

• Would you mind sending the presentation to me?
  รังเกียจมั้ยที่จะส่งสื่อนำเสนองานให้ฉันหน่อย
   
• Would you mind photocopying this bill for me?
  รังเกียจมั้ยที่จะถ่ายเอกสารบิลนี้ให้ฉันหน่อย

ประโยคนี้เอาไปใช้เวลาอยากให้คนอื่นช่วยเรา “ทำอะไร” คือระบุเลยว่าคุณช่วยทำนั่นนี่ให้ฉันหน่อยได้มั้ย ซึ่งโครงสร้างจะต้องตามด้วย V.ing (หรือที่รู้จักกันอีกชื่อคือ Gerund) ค่ะ มีหลักง่ายๆ ว่า อยากให้ช่วยทำอะไร เอา V. ตัวนั้นไปเติม -ing แล้วต่อท้ายประโยคได้เลย เช่น

• ตัดกระดาษ cut > cutting the papers
   
• หาข้อมูล find > finding the information
   
• ร่างจดหมาย draft > drafting the letter

 

5. Would you mind if + ประโยค?

คำแปล: จะเป็นอะไรมั้ยถ้า…

• Would you mind if I skip the meeting?
  จะเป็นอะไรมั้ยถ้าฉันจะขอไม่เข้าประชุม
   
• Would you mind if I postpone the deadline?
  จะเป็นอะไรมั้ยถ้าฉันจะขอเลื่อนกำหนดส่งงาน

นอกจากแปลว่า รังเกียจมั้ย” แล้ว Would you mind ยังสามารถหมายถึง “จะเป็นอะไรมั้ย” ได้ด้วย คือใช้โยนหินถามทางก่อนได้ว่า ถ้าเราจะทำแบบเนี้ย จะเป็นไรป่าว เช่นอยากอยากโดดประชุม ก็ไปถามนายก่อนว่า Would you mind if I skip the meeting? (แต่อย่าลืมเตรียมเหตุผลที่ฟังขึ้นไปบอกนายด้วยนะ)

 

✿ อัพคะแนน TOEIC พร้อมสมัครทุกงาน! เริ่มติวกับครูดิวเลย! ✿

 

6. Can you join the meeting on + วันที่ + at + เวลา?

คำแปล: คุณเข้าร่วมประชุมวันที่…เวลา…ได้มั้ย

• Can you join the meeting on Friday at 10 a.m.?
  คุณสามารถเข้าร่วมประชุมวันศุกร์ เวลา 10 โมงเช้าได้มั้ย
   

  หรือใช้ประโยคนี้ก็ได้ค่ะ
   

• Are you available for the meeting on Friday at 10 a.m.?
  คุณว่างสำหรับการประชุมวันศุกร์ เวลา 10 โมงเช้ามั้ย

ได้ใช้แน่นอนเวลาจะถามคนอื่นๆ ว่าเข้าประชุมได้มั้ย ซึ่งจุดที่ต้องระวังก็คือการใช้ on กับ at แค่นั้นเองค่ะ

จำว่า “on ใช้กับวัน ส่วน at นั้นกับเวลา”

ซึ่งอาจจะไม่มาพร้อมกันทั้งสองอย่างก็ได้ เช่นถ้าวันนี้มีประชุมช่วงบ่าย เราก็อาจจะถามว่า Can you join the meeting at 1 p.m.? คนฟังก็จะเข้าใจค่ะว่าหมายถึงวันนี้ หรือถ้าเขาไม่มั่นใจก็จะถามเองว่า Today? (วันนี้เหรอ)

แล้วถ้าอยากบอกว่าพุธนี้, อาทิตย์หน้า, เดือนหน้า ล่ะ? >> ให้ตัด on ออกค่ะ กลายเป็น

• Can you join the meeting + this Wednesday/next week/next month?

เป็นการถามแบบกว้างๆ ก่อน ยังไม่ได้เจาะจงรายละเอียดเวลาแน่นอน ซึ่งถ้าเขาถามต่อ เราก็ตอบไปได้ค่ะ
 

• on (วันอะไร) at (เวลาไหน) เช่น on Monday at 1.30 p.m.

7. Sorry, I’m quite busy right now.

คำแปล: ขอโทษนะตอนนี้ฉันยุ่งอยู่

ประโยคนี้ต้องรู้ไว้เลย ไม่งั้นปฏิเสธไม่เป็น รับงานมาทำหัวฟูแน่นอน ส่วนถ้าอยากให้ดูซอฟท์ๆ สวยๆ หน่อย ใช้ประโยคนี้ได้ค่ะ

• I wish I could help, but I’m busy right now.
  ฉันก็อยากจะช่วยนะ แต่ตอนนี้ยุ่งอยู่น่ะ

ถ้าเราเป็นฝ่ายไปขอความช่วยเหลือคนอื่น ก็อาจจะได้ยินประโยคนี้ได้นะคะ เพราะคงไม่มีใคร say yes กับคำขอของเราทุกรอบแน่ๆ ค่า

8. Can I speak to + ชื่อคน/ชื่อตำแหน่ง?

คำแปล: ขอสายคุณ…หน่อยได้มั้ยคะ/ครับ

• Can I speak to Mr. Smith?
  ขอสายคุณสมิธหน่อยได้มั้ยคะ/ครับ
   
• Can I speak to the sales department head?
  ขอสายหัวหน้าฝ่ายขายหน่อยได้มั้ยคะ/ครับ

ใช้เวลาโทรไปขอคุยกับใคร หรือจะใช้คุยต่อหน้าก็ได้ค่ะ เช่นไปถึงโต๊ะเลขาหน้าห้อง แล้วอยากขอคุยกับเจ้านายหน่อย ซึ่งคำตอบที่เราอาจจะได้รับ เช่น

• Who’s calling, please?
  ไม่ทราบว่าใครโทรมาคะ
   
• I’m sorry. He’s not available at the moment.
  ขอโทษนะคะ แต่ตอนนี้เขายังไม่ว่างเลยค่ะ
   
• He’s on the other line.
  เขาติดสายอื่นอยู่ค่ะ
   
• Just a moment./Hold the line please./Could you hold on, please?
  ถือสายรอซักครู่นะคะ

คำตอบพวกนี้เราสามารถเอาไปใช้ได้เหมือนกันนะคะ ถ้าหากเราเปนคนรับโทรศัพท์เอง ใครเป็นเลขาฯ หรือต้องติดต่อลูกค้า เพื่อนร่วมงานทางโทรศัพท์บ่อยๆ ได้ใช้แน่นอนค่ะ

9. When (What time) can I call you back?

คำแปล: ฉันโทรกลับหาคุณได้เมื่อไร

ประโยคนี้ใช้เวลาเราโทรหาใคร แต่เขายังไม่ว่างคุย ณ ตอนนั้น เราก็ถามกลับไปได้ว่างั้นสะดวกให้เราโทรกลับไปอีกครั้งเมือไรดี คำตอบส่วนมากเขาก็จะบอกช่วงเวลา หรือระยะเวลากลับมาเช่น

• Can you call me again at 2 p.m.?
  โทรหาฉันอีกทีตอนบ่ายสองได้มั้ย
   
• Can you call me in 15 minutes?
  อีก 15 นาทีค่อยโทรหาฉันได้มั้ย

หรือถ้าเขาจะเป็นคนโทรกลับมาหาเราเองเมื่อสะดวก ก็จะบอกได้ว่า

• I’ll call you back when I’m free.
  ฉันจะโทรกลับหาคุณเองเมื่อฉันว่าง
   
• I’ll call you back in 30 minutes.
  อีก 30 นาทีฉันจะโทรกลับหาคุณนะ

10. Can I take + วัน/อาทิตย์นี้/เดือนหน้า off?

คำแปล: ฉันขอลาในวัน…ได้มั้ย

• Can I take Monday off?
  ฉันขอลาวันจันทร์ได้มั้ย
   
• Can I take this Friday off?
  ฉันขอลาวันศุกร์นี้ได้มั้ย

หรือถ้าอยากถามก่อนว่าขอลาซักวันนึงได้มั้ย (ยังไม่รู้ว่าวันไหน) ก็ใช้ประโยคว่า

• Can I take a day off?
  ฉันขอลาซักวันได้มั้ย

จดให้ไวเลยประโยคนี้ โดยเฉพาะใครที่มีนายต่างชาติ ถึงเวลาจะไปอ้อนนายขอลางานจะได้พูดคล่องๆ นะคะ ^^

 

เป็นยังไงกันบ้างคะ กับ 10 ประโยคใช้บ่อยในที่ทำงาน จริงๆ แล้วไม่ยากเลย เพียงแต่เราต้องขยันเอามาใช้บ่อยๆ เท่านั้นเอง เวลาจะพูดจะได้นึกประโยคออกทันที ไม่ต้องมานั่งเรียง S. V. ให้ปวดหัว จำเป็นประโยคไปใช้กันได้เลยค่ะ 

 

 

✿ อัพคะแนน TOEIC พร้อมสมัครทุกงาน! เริ่มติวกับครูดิวเลย! ✿

ติว TOEIC กับครูดิว ดียังไง?

• คอร์สติว TOEIC ของครูดิวนั้น เรียน Online
• แบ่งบทเรียนชัดเจน เรียนง่ายไม่งง คลิ๊กเลือกบทเรียนที่ต้องการได้ทันที
• สามารถหยุด, เล่นซ้ำบทเรียนที่ต้องการได้แบบไม่อั้น! (ตลอดระยะเวลาคอร์ส)
• อัพเดทข้อสอบ New TOEIC ใหม่ล่าสุด! ครบชุด!
• มีไฟล์ E-Book (PDF) ประกอบการเรียนให้ดาวน์โหลด (และมีหนังสือเรียนเป็นเล่มส่งให้ถึงบ้าน)
• เรียนเวลาไหนก็ได้ อยู่ที่ไหนก็เรียนได้ แค่มี Internet
• หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับบทเรียน สามารถส่งคำถามหาทีมงานได้
• การันตีคะแนน 750+ (หากสอบแล้วไม่ถึง สามารถแจ้งทวนคอร์สได้ฟรี!)

 

ทดลองติว TOEIC ฟรีได้ที่ >>> คอร์ส KruDew TOEIC 

แม้เทคโนโลยีสมัยใหม่จะทำให้การถกเถียงอภิปรายเกิดขึ้นได้อย่างกว้างขวางแบบที่มวลมนุษยชาติไม่เคยพบเห็นมาก่อน แต่นั่นก็ไม่ได้แปลว่าคุณภาพของการพูดคุยอภิปรายจะเพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วย

อุปสรรคหนึ่งที่ทำให้การพูดคุยถกเถียงของเราไม่มีคุณภาพเท่าที่ควร ก็คือการใช้ตรรกะวิบัติ (logical fallacy) ซึ่งหมายถึงการใช้เหตุผลที่ไม่สมเหตุสมผล เช่น เราอาจด่วนสรุปว่าทุกคนที่ไม่สนับสนุนรัฐบาลเป็นพวกล้มเจ้า หรือหันไปโจมตีตัวบุคคลแทนที่จะถกประเด็นที่กำลังพูดถึงอยู่จริงๆ 

แม้ว่าเราจะพบเจอตรรกะวิบัติเกลื่อนอินเทอร์เน็ต แต่ก็ไม่ได้แปลว่าตรรกะวิบัติเป็นสิ่งที่เกิดมาพร้อมกับเทคโนโลยีสมัยใหม่แต่อย่างใด อันที่จริงแล้ว การศึกษาการให้เหตุผลและตรรกะวิบัติมีประวัติย้อนกลับไปเป็นพันๆ ปี ทั้งในโลกตะวันตกและตะวันออก ทั้งยังมีการศึกษาอย่างเป็นระบบในยุโรปช่วงฟื้นฟูศิลปวิทยาการและยุคเรืองปัญญา ด้วยเหตุนี้ ตรรกะวิบัติจำนวนไม่น้อยจึงมีชื่อเป็นภาษาละติน ซึ่งนับเป็นภาษาวิชาการในสมัยนั้นด้วย

สัปดาห์นี้ คอลัมน์ Word Odyssey จะพาไปดูตรรกะวิบัติ 5 ชนิด ผ่านประโยคยอดฮิตที่เราพบเห็นได้บ่อยๆ ในโซเชียลมีเดีย และทำความรู้จักศัพท์ภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้องกับชื่อภาษาละตินของตรรกะวิบัติเหล่านี้

โจมตีตัวบุคคล Argumentum ad hominem

การโต้แย้งด้วยการโจมตีตัวบุคคล เช่น บอกว่าสิ่งที่พูดมาไม่ถูกต้อง เพราะคนพูดเป็น ‘สามกีบ’ หรือ ‘สลิ่ม’ หรือบอกว่าเราไม่ควรฟังเคล็ดลับการลดน้ำหนักจากคนคนหนึ่ง เพราะคนคนนั้นเป็นคนอ้วน เป็นตรรกะวิบัติที่มีชื่อเรียกในภาษาละตินว่า argumentum ad hominem หรือมักเรียกกันสั้นๆ ว่า ad hominem 

ชื่อภาษาละตินนี้ มาจากคำว่า ad ที่แปลว่า ไปยัง รวมกับ hominem ที่แปลว่า มนุษย์ และเป็นรูปหนึ่งของ homo แบบที่เราเจอในชื่อวิทยาศาสตร์ของมนุษย์สายพันธุ์ต่างๆ เช่น Homo sapiens และ Homo erectus ด้วย คำว่า homo นี้ยังเป็นที่มาของคำว่า hominid ที่หมายถึง วงศ์ลิงใหญ่ (เช่น มนุษย์ กอริลลา ชิมแปนซี อุรังอุตัง) homunculus ซึ่งหมายถึง มนุษย์แคระ และ homicide หมายถึง การฆ่าคน (homo ในที่นี้เป็นคนละคำกับ homo- ที่เจอใน homosexual หรือ homogenous ซึ่งมาจากภาษากรีก homos แปลว่า เหมือนกัน)

คำว่า homo นี้ ยังมีญาติอีกคำในภาษาละตินคือ humanus หมายถึง มนุษย์ ซึ่งเป็นที่มาของคำที่เกี่ยวกับคนมากมาย ตั้งแต่ human (มนุษย์) humanity (มนุษยชาติ) humanoid (มีรูปร่างอย่างมนุษย์) ไปจนถึง humane (มีมนุษยธรรม) inhumane (ไร้มนุษยธรรม) และ humanitarianism (การช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์)

ทั้งนี้ การโจมตีตัวบุคคลนับว่าตรรกะวิบัติประเภทหนึ่ง เพราะเป็นการเลี่ยงไม่ตอบข้อโต้แย้งหลัก พูดอีกอย่างคือเบี่ยงประเด็นจากข้อโต้แย้งหลักไปสู่เรื่องคุณลักษณะของคนพูดแทน ตัวอย่างเช่น หากมีคนพูดว่าการรับประทานผักที่มีกากใยเยอะช่วยให้อิ่มได้นานและช่วยลดน้ำหนักได้ดี แต่เราแย้งโดยบอกว่าคนพูดยังอ้วนอยู่เลย ก็แปลว่าเราไม่ได้โต้แย้งว่าผักที่มีกากใยช่วยให้อิ่มนานและช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือเปล่า (พูดอีกอย่างคือข้อความนี้จะจริงหรือไม่ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าคนพูดมีคุณลักษณะอย่างไร) หรือหากมีคนบอกว่ารัฐบาลนี้บริหารวัคซีนและโรคระบาดผิดพลาด การแย้งแค่ว่าเพราะคนพูดตั้งตัวเป็นปฏิปักษ์ต่อรัฐบาล ก็ไม่ได้เป็นการพิสูจน์ว่ารัฐบาลบริหารวัคซีนและโรคระบาดได้ดีแต่อย่างใด

ขอความเห็นใจ Argumentum ad misericordiam

การโต้แย้งด้วยการขอความเห็นใจแบบนี้ เป็นตรรกะวิบัติประเภทหนึ่งที่มีชื่อเรียกว่า argumentum ad misericordiam คำที่น่าสนใจในที่นี้ก็คือคำว่า misericordiam แปลว่า ความสงสาร ความเห็นใจ ซึ่งประกอบขึ้นจากคำว่า miser ที่แปลว่า ความโศกเศร้า ความน่าสงสาร รวมกับ cor ที่แปลว่า หัวใจ อีกทอดหนึ่ง

คำว่า miser ในภาษาละตินนี้เป็นที่มาของคำในภาษาอังกฤษหลายคำ เช่น misery (สภาพที่เป็นทุกข์) miserable (เป็นทุกข์) miser (คนขี้เหนียว) และ miserly (ขี้เหนียว) ส่วน cor เองก็มีลูกหลานในภาษาอังกฤษไม่น้อย เช่น core (แกน) discord (ความขัดแย้ง) record (บันทึก) และ courage (ความกล้า อ่านเพิ่มเติมได้ทาง https://themomentum.co/word-odyssey-courage/)

ส่วนคำว่า misericordiam ยังเป็นที่มาของคำว่า misericord ในภาษาอังกฤษ ซึ่งเป็นชื่อที่ใช้เรียกแผ่นไม้สั้นๆ ที่ติดอยู่ใต้ที่นั่งในโบสถ์ เมื่อพับที่นั่งขึ้นแล้ว จะยื่นออกและใช้เป็นที่ยืนอิงกึ่งนั่งเวลายืนสวดมนต์ได้ เรียกอีกอย่างว่า เก้าอี้อิง หรือ เก้าอี้กรุณา (mercy seat) (อ่านเรื่องเก้าอี้อิง พระสันตะปาปา และตูดไก่ ได้ทาง https://themomentum.co/pope-word-odyssey/) ทั้งยังเรียกมีดสั้นหรือกริชที่ใช้ปลิดชีพศัตรูที่บาดเจ็บสาหัสเพื่อเป็นการแสดงความปรานีด้วย

ทั้งนี้ เหตุผลที่การขอความเห็นใจนับเป็นตรรกะวิบัติก็เพราะเป็นการเบี่ยงประเด็น แทนที่จะพูดถึงข้อโต้แย้งว่าถูกผิดเพราะอะไร กลับใช้อารมณ์ความรู้สึกว่าเป็นเครื่องมือเพื่อโน้มน้าวคนแทน หากดูจากตัวอย่างด้านบน เราก็จะเห็นว่าการขอความเห็นใจให้แก่รัฐบาลโดยบอกว่ารัฐบาลตั้งใจทำงานแล้ว ไม่ได้แสดงให้เห็นว่ารัฐบาลบริหารงานได้ดีมีประสิทธิภาพแล้วหรือยัง พูดอีกอย่างก็คือ ตั้งใจทำงานหรือขยันขันแข็งไม่ได้แปลว่าจะทำได้ดีหรือมีประสิทธิภาพ อาจจะขยันผิดเรื่องและทำงานไม่มีประสิทธิภาพก็ได้

 

ใช้อำนาจข่มขู่ Argumentum ad baculum

การโน้มน้าวให้ยอมรับข้อสรุปบางประการด้วยการใช้อำนาจข่มขู่ว่าจะมีผลเชิงลบตามมา เป็นตรรกะวิบัติประเภทหนึ่งที่มีชื่อภาษาละตินว่า argumentum ad baculum ในที่นี้ คำว่า baculum หมายถึง ท่อนไม้ กระบอง ดังนั้นจึงได้ความหมายรวมทำนองว่า โต้เถียงด้วยท่อนไม้

คำว่า baculum ที่แปลว่าท่อนไม้ในภาษาละตินนี้ ภาษาอังกฤษรับมาใช้ทั้งดุ้น (pun intended) เลย ในทางวิทยาศาสตร์หมายถึง กระดูกในองคชาติ ซึ่งแม้ไม่พบในคนแต่พบได้ในสัตว์หลายชนิด เช่น กระต่าย หมา หมี และกอริลลา เพราะรูปทรงคล้ายท่อนไม้ นอกจากนั้น ยังเป็นที่มาของคำต่างๆ ที่ใช้เรียกของที่มีรูปร่างคล้ายท่อนไม้ เช่น baguette ซึ่งเป็นขนมปังเรียวยาวและคนไทยมักเรียกว่าขนมปังฝรั่งเศส หรือ bacillus ซึ่งเป็นชื่อเรียกแบคทีเรียที่มีรูปทรงยาวรีเหมือนท่อนไม้ (แบบที่ได้ยินในชื่อ lactobacillus นั่นเอง) ทั้งนี้ คำว่า bacillus ยังเป็นญาติกับคำว่า bacteria ซึ่งมาจากภาษากรีกและแปลว่า ท่อนไม้ เช่นเดียวกันด้วย เพราะแบคทีเรียชนิดแรกๆ ที่นักวิทยาศาสตร์พบเป็นสายพันธุ์ที่มีหน้าตาคล้ายท่อนไม้นั่นเอง

นอกจากนั้น นักวิชาการบางคนยังเชื่อคำว่า baculum เป็นที่มาของคำว่า imbecile ที่แปลว่า โง่ อีกด้วย คือมาจากคำว่าการนำส่วนเติมหน้า in- ไปแปะกับคำว่า baculum ได้ความหมายทำนองว่า ไม่มีไม้เท้าช่วยค้ำยัน จึงนำไปสู่ความหมายว่า อ่อนแอ และพัฒนาไปหมายถึง โง่ ในที่สุด

อย่างไรก็ตาม การข่มขู่แบบนี้ถือเป็นตรรกะวิบัติ เพราะไม่ได้ให้เหตุผลหรืออธิบายว่าทำไมสิ่งที่ตนพยายามโน้มน้าวอยู่จึงเป็นสิ่งที่ถูกต้อง พูดอีกอย่างก็คือ หากคนโอนอ่อนและทำตาม ก็อาจไม่ใช่เพราะอ้างเหตุผลได้น่าเชื่อถือ แต่เป็นเพราะกลัวจะได้รับผลพวงบางอย่างหากไม่ทำตาม อย่างในตัวอย่างด้านบน หากดาราคนอื่นๆ ตัดสินใจไม่ออกมาคอลเอาต์ ก็ไม่ได้แปลว่าทางการมีเหตุผลหนักแน่นน่าเชื่อถือหรือดาราตัดสินใจเช่นนั้น เพราะยอมรับเหตุผลของทางการ (เพราะในตัวอย่างข้างต้นไม่มีเหตุผลอะไรประกอบเลย) แต่อาจเป็นเพราะกลัวว่าผลร้ายจะมาถึงตัว

ตรรกะวิบัติชนิดนี้ยังมีตัวอย่างอื่นอีก เช่น ตอนที่นายกรัฐมนตรีประยุทธ์ จันทร์โอชา พูดกลางสภาว่า “ระวังตัวกันบ้าง” เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมาในการประชุมสภาพิจารณาร่างพ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ 2564 หรือแม้แต่การขู่กลายๆ ในเชิงจิตวิทยาด้วยคำพูดทำนองว่า “หากเราไม่ซื้อเรือดำน้ำ ถ้าวันหนึ่งมีสงครามเราจะทำอย่างไร” ก็นับเป็น argumentum ad baculum หากไม่อธิบายสนับสนุนให้ชัดเจนพอว่าสงครามนี้เป็นภัยที่มีความเป็นไปได้ขนาดไหน

เกิดหลังแปลว่าเกิดจาก Post hoc ergo propter hoc

การสรุปว่าเหตุการณ์ที่เกิดก่อนต้องเป็นสาเหตุของอีกเหตุการณ์หนึ่งที่เกิดขึ้นในเวลาต่อมา เป็นตรรกะวิบัติประเภทหนึ่งที่เรียกว่า post hoc ergo propter hoc มีความหมายว่า after this, therefore because of this หรือเกิดหลังสิ่งนี้ ดังนั้นจึงเกิดจากสิ่งนี้ มักจะเรียกกันสั้นๆ ว่า post hoc 

คำว่า post ในภาษาละตินที่อยู่ในชื่อนี้ หมายถึง เกิดทีหลัง, ตามมา ในภาษาอังกฤษนำมาใช้เป็นส่วนเติมหน้าในคำจำนวนมาก แปะลงไปหน้าคำไหนก็จะหมายถึงหลังจากสิ่งๆ นั้น เช่น post-mortem (หลังเสียชีวิต) post-test (ข้อสอบหลังจบบทเรียน) postnatal (หลังคลอด) postpone (เลื่อนออกไป) post-pandemic (ยุคหลังโรคระบาด) หรือแม้แต่ postscript (ปัจฉิมลิขิต) ที่เราชอบย่อเหลือ P.S.

ส่วนคำว่า hoc ในภาษาละตินแปลว่า นี้ ในภาษาอังกฤษจะเจอได้ในคำว่า post hoc ซึ่งนอกจากจะใช้เรียกตรรกะวิบัติประเภทนี้แล้ว ยังนำไปใช้เป็นคุณศัพท์หรือกริยาวิเศษณ์ เพื่ออธิบายอะไรที่เกิดขึ้นหรือสร้างขึ้นตามมาทีหลัง เช่น สมมติว่าทางการสั่งเลื่อนฉีดวัคซีนออกไปโดยไม่มีสาเหตุอันควรแน่ชัด แล้วค่อยมาอธิบายแก้ต่างทีหลังว่าเป็นเพราะอย่างโน้นอย่างนี้ แบบนี้ก็จะเรียกว่า post hoc justification อีกคำหนึ่งในภาษาอังกฤษที่เราจะเจอ hoc ได้ก็คือคำว่า ad hoc หมายถึง เฉพาะกิจ ใช้เพื่อการนี้เท่านั้น เช่น ad hoc committee ก็คือ คณะกรรมการเฉพาะกิจ

เหตุผลที่การสรุปว่าเหตุการณ์ที่เกิดก่อนต้องเป็นเหตุของอีกเหตุการณ์หนึ่งที่เกิดขึ้นในเวลาต่อมาเป็นตรรกะวิบัติ ก็เพราะสองเหตุการณ์นั้นอาจไม่ได้มีความสัมพันธ์แบบสิ่งหนึ่งทำให้เกิดอีกสิ่งหนึ่ง (causation) แต่เป็นเพียงแค่สหสัมพันธ์ (correlation) เช่น แม้ทุกครั้งที่เราก้าวเท้าซ้ายออกจากบ้านแล้วจะประสบอุบัติเหตุ ก็ไม่ได้แปลว่าการก้าวเท้าซ้ายออกจากบ้านเป็นสาเหตุให้เกิดอุบัติเหตุ

หากจะขยายความโดยใช้ตัวอย่างจากด้านบน เราอาจพูดได้ว่า หากเราพิสูจน์ไม่ได้แน่ชัดว่าผู้ติดเชื้อที่เพิ่มขึ้นได้รับเชื้อมาจากผู้ที่ไปม็อบมา เราก็ไม่อาจสรุปแบบนั้นได้เพียงเพราะม็อบเกิดขึ้นก่อนที่จะมีจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้น (นี่ยังไม่รวมถึงว่าจำนวนผู้ติดเชื้อที่เพิ่มขึ้นนี้มาจากสาเหตุอื่นๆ ได้อีกมากมาย เช่น การยืนต่อคิวฉีดวัคซีนที่สถานีกลางบางซื่อ หรือวัคซีนมีประสิทธิภาพในการป้องกันติดเชื้อโรคต่ำ)

หรือหากจะยกอีกสักตัวอย่างหนึ่ง การที่โทนี วู้ดซัมออกมาพูดว่านายกฯ ประสาอะไรทำงานจากที่บ้าน แล้ววันรุ่งขึ้น ประยุทธ์ จันทร์โอชาเข้าทำเนียบ ก็อาจจะไม่ได้แปลว่าเข้าทำเนียบเพราะโทนีพูด

จำกัดทางเลือก Falsum dilemma

ตรรกะวิบัติประเภทที่จำกัดทางเลือกที่เป็นไปได้ให้กับเรา ทั้งที่จริงๆ มีทางเลือกมากกว่านี้ เราจะเรียกกันว่า false dilemma หรือ false dichotomy หมายถึง ภาวะที่ต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้น แต่เป็นภาวะที่สร้างลวงขึ้นมา ส่วนชื่อภาษาละติน คือ falsum dilemma ซึ่งดูออกได้ง่ายมากว่ามาจากคำว่า falsum ที่เป็นที่มาของคำว่า false ที่แปลว่า ปลอม ในภาษาอังกฤษ (รวมถึงญาติๆ อย่าง falsehood, falsify, และ fail) รวมกับคำว่า dilemma ที่ภาษาอังกฤษนำมาใช้ในรูปนี้เลย หมายถึง สถานการณ์ที่เราต้องตัดสินใจระหว่างสองทางเลือกที่เลือกได้ยากยิ่ง เพราะดีหรือแย่พอๆ กัน เช่น ถ้ารัฐบาลสั่งล็อกดาวน์ ก็ต้องหาเงินมาเยียวยาประชาชนมหาศาล แต่ถ้าไม่ล็อกดาวน์ จำนวนผู้ติดเชื้อก็อาจพุ่งกระฉูด แบบนี้เราก็อาจพูดว่า The government has been put on the horns of a dilemma.

การยื่นทางเลือกให้อย่างจำกัด ทั้งที่ในความเป็นจริงมีทางเลือกมากกว่านี้ นับเป็นตรรกะวิบัติอย่างหนึ่ง เพราะเป็นการจำกัดว่าทางเลือกที่ถูกต้องหรือเป็นจริงอยู่เฉพาะในทางเลือกที่มอบให้เท่านั้น ทั้งที่จริงๆ อาจจะอยู่นอกเหนือจากที่ให้มา ตัวอย่างเช่น คำพูดที่ว่า “เอาแต่ด่า ทำไมไม่หันมาช่วยกัน” ก็เป็นการจำกัดตัวเลือกกลายๆ ว่าต้องเลือกระหว่างการด่าหรือการช่วยกันเท่านั้น มีแค่สองทางเลือกนี้ ทั้งที่แท้จริงแล้วทางเลือกไม่ได้มีแค่นี้ เช่น เราอาจจะมีทางเลือกที่สาม คือทั้งด่าคนที่สมควรถูกด่าและช่วยเหลือสังคมไปพร้อมกัน (นี่ยังไม่พูดถึงว่าการด่าคนที่สมควรถูกด่าอาจเป็นการช่วยสังคมเสียด้วย)

ตัวอย่างอีกอันของตรรกะวิบัติประเภทนี้ที่เราอาจจะเห็นได้บ่อยๆ ก็เช่น “ถ้าไม่รักชาติก็ออกไป” ซึ่งจำกัดทางเลือกเหลือแค่ ‘รักชาติและอยู่ในประเทศ’ และ ‘ไม่รักชาติและออกนอกประเทศ’ ทั้งที่จริงๆ แล้วมีทางเลือกอื่นอีก เช่น คนที่บอกว่ารักชาติสุดหัวใจ ประเทศไทยดีที่สุดในโลก ก็ยังเลือกไปลงหลักปักฐานอยู่ต่างประเทศได้ (นี่ยังไม่พูดถึงว่าความรักชาติคืออะไรและวัดอย่างไร) 

บรรณานุกรม

http://oed.com/

Ayto, John. . 2nd ed. A&C Black: London, 2008.

Barnhart, Robert K. . H. W. Wilson: New York, 1995. 

Cottrell, Stella. Palgrave: New York, 2005.

Cresswell, Julia. . OUP: New York, 2009.

Hayes, Justin Cord. . F+W Media: Avon, 2012.

Heinrichs, Jay. . Penguin Books, 2017.

Hoad. T. F. (Ed.). . OUP: Oxford, 2003.

Skeat, Walter. . Forgotten Book: NY, 2012.

Tags: logical fallacy

Tags: Word Odyssey